మన దేశంలో 2024-25 సంవత్సరం వానకాలం (ఖరీఫ్) సీజన్లో సుమారు 19.33 మిలియన్ హెక్టార్లలో వివిధ రకాల నూనె గింజల పంటలు సాగు చేస్తున్నాం. మొత్తం ఖరీఫ్ నూనె గింజల సాగులో సోయాబీన్ సాగు విస్తీర్ణం సుమారు 64.7 శాతం. దేశంలో సోయాబీన్ విస్తీర్ణం, ఉత్పత్తి, వాణిజ్యం, ఆర్థిక లావాదేవీల పరంగా ప్రధాన నూనె గింజల పంట. గత సంవత్సరంతో పోలిస్తే 2024 లో లక్ష ఎకరాల్లో అదనంగా సోయాబీన్ సాగు చేస్తున్నాం. గత సంవత్సరం సుమారు 12.5 మి.హె.లలో సోయాబీన్ సాగు చేశారు. ఈ సంవత్సరం దేశవ్యాప్తంగా వానాకాలంలో సుమారు12.56 మిలియన్ హెక్టార్లలో సోయాబీన్ పంట అక్టోబర్ మాసంలో కోతకు సిద్ధంగా ఉంటుంది. దేశవ్యాప్తంగా సుమారు13.5 మి.ట. సోయాబీన్ ఉత్పత్తి జరుగుతుంది. ఇది దేశంలోని మొత్తం నూనె గింజల ఉత్పత్తి లో సుమారు 40 శాతం. ప్రస్తుతం మనదేశంలో సోయాబీన్ ప్రధాన నూనెగింజల పంట.
తెలంగాణాలో…
తెలంగాణాలో గతేడాది సుమారు 0.38 మి.హె.లలో సోయాబీన్ సాగు చేశారు. రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా సుమారు 0.27 మి.ట. సోయాబీన్ ఉత్పత్తి జరుగుతుంది. ఇది రాష్ట్రంలోని మొత్తం నూనె గింజల ఉత్పత్తిలో సుమారు 38 శాతం. ప్రస్తుతం తెలంగాణలో వేరుసెనగ తర్వాత సోయాబీన్ ప్రధాన నూనె గింజల పంట. ఉమ్మడి ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్ జిల్లాల్లో సోయాబీన్ ఎక్కువగా సాగుచేస్తున్నారు. రాష్ట్ర సోయాబీన్ సాగులో ఉమ్మడి ఆదిలాబాద్ జిల్లా వాటా సుమారు 39.6 శాతం. ఉత్పత్తిలో 38.2 శాతం. అత్యంత చౌకగా ప్రోటీన్లు లభించే వాటిలో సోయాబీన్ అతి ముఖ్యమైనది
మంచి ఆదాయం కోసం:
ఖరీఫ్ 2024 – 25 సంవత్సరానికి క్వింటాల్ సోయాబీన్ మద్దతు ధర రూ.4892/- గా ప్రభుత్వం నిర్ణయించింది. ఉమ్మడి ఆదిలాబాద్, నిజామాబాద్ జిల్లాల్లో కొనుగోలు కేంద్రాల ద్వారా రైతులు సోయాబీన్ అమ్ముకోవచ్చు. గత సంవత్సరం మాదిరిగా ఆఫ్ సీజన్లో క్వింటాల్ సోయాబీన్ ధర మద్దతు ధర కన్నాఎక్కువగా ఉండే అవకాశాలున్నాయి. విలువ జోడించడం ద్వారా వివిధ రకాల ఆహార పదార్థాలను తయారు చేయడం వల్ల రెట్టింపు ఆదాయం పొందవచ్చు. సోయాబీన్ ప్రోటీన్స్ లో మానవ శరీరానికి కావాల్సిన అత్యంత ఆవశ్యకమైన అమైనో ఆసిడ్స్ లభించే శాకాహార ఆహారం. సోయాబీన్ నుంచి తయారుచేసే పాలు, ఇతర విలువ ఆధారిత ఉత్పత్తుల్లో అధిక మోతాదులో మాంసకృత్తులు ఉంటాయి. వీటిని ప్రోటీన్ల కోసమే కాకుండా వీటిలో కొలెస్ట్రాల్ తక్కువగా ఉండడం, పాలలో ఉండే లాక్టోస్ లేకపోవడం వల్ల దీనిని విరివిగా అన్నిరకాల ఆహార పదార్థాలలో సోయాబీన్ విలువ ఆధారిత ఉత్పత్తులు కలుపుతారు. సోయాబీన్ పోషక విలువల పరంగా చాలా శ్రేష్టమైంది. ఎక్కువ మోతాదులో ప్రోటీన్లు, కొవ్వు ఆమ్లాలు, ఐరన్, జింకు, క్యాల్షియం, ఐసొఫ్లవోన్స్, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు, విటమిన్లు చౌకగా సోయాబీన్ ద్వారా లభిస్తాయి.
తెలంగాణ రాష్ట్రంలో పెరుగుతున్న సోయాబీన్ సాగు, ఉత్పత్తి, సోయాబీన్ నిల్వ, నాణ్యమైన విత్తనాల అభివృద్ధి, విలువ ఆధారిత ఉత్పత్తుల తయారీ, అధునాతన ఫుడ్ ప్రాసెసింగ్ పద్ధతుల ద్వారా విలువ జోడించడానికి ప్రాధాన్యమివ్వాలి. దీనివల్ల రైతులకు మంచి గిట్టుబాటు ధరతో పాటు, ప్రజలకు నాణ్యమైన, బలమైన పోషక ఆహార పదార్థాలు లభిస్తాయి. గ్రామీణ యువతీ యువకులకు ఉపాధి కల్పన వంటి అంశాలను పరిగణలోకి తీసుకొని సోయాబీన్ ఆహార ఉత్పత్తుల ఎగుమతి ద్వారా రాష్ట్ర ఆదాయాన్నిపెంపొందించాల్సిన అవసరం ఉంది.
పలుఉత్పత్తుల తయారీలో:
ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అన్నిరకాల కూరలలో వంట నూనెగా, మనం మార్కెట్లో చూసే చాలా రకాల ఆహార పదార్థాలతో పాటు సోయాబీన్ నుంచి తీసిన నూనె, సోయా లిసితిన్, సోయా ప్రోటీన్ల పౌడర్, ప్లాంట్ బేస్డ్ ప్రోటీన్ల మాంసం, మీల్ మేకర్స్, సాస్, గ్రేవీస్, పొడి చేర్పులు, బేకింగ్ మిశ్రమాలు, టేస్ట్ మేకర్స్, మాంసాహార ఉత్పత్తులలో, బేకరీ, స్నాక్స్, చాక్లెట్, పానీయాల, సౌందర్య సాధనాలు, రోగనిరోధక ఏజెంట్, ఫార్మాస్యూటికల్స్ అప్లికేషన్స్, సబ్బుల తయారీలో భాగంగా పరిశ్రమల ముడిసరుకుగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా విరివిగా వినియోగిస్తున్నారు.
విలువ ఆధారిత పదార్థాల తయారీ:
సోయాబీన్ నూనె: ఒక టన్నుసోయాబీన్ నూనె ఉత్పత్తికి సుమారు రెండు హెక్టార్ల భూమి అవసరమవుతుంది. కిలో సోయాబీన్ నుంచి 200 గ్రాముల వంటనూనె లభిస్తుంది. నూనె తీసిన తర్వాత ఉండే గానుగ చెక్కను ఎండబెట్టి, పొడి చేస్తారు. నూనె తీసిన గానుగ చెక్కను వివిధ ఆహార పదార్థాలలో ముడిసరుకుగా వాడుతారు.
సోయా ప్రోటీన్ కాన్సెంట్రేట్, సోయా ప్రోటీన్ ఐసోలేట్ వంటి అత్యంత విలువైన ప్రోటీన్ ఉత్పత్తులు నూనె తీసిన గానుగ చెక్కనుంచి తయారు చేస్తారు. మార్కెట్లో దొరికే చిన్న పిల్లల ఆహారం, బలవర్ధకమైన ప్రోటీన్ ఆధారిత ఆహారపదార్థాలలో వీటిని కలుపుతారు. ఇటువంటి మిషన్ లకు అధిక వ్యయం ఖర్చవుతుంది.
మీల్ మేకర్స్: నూనె తీసిన గానుగ చెక్క పిండికి గోధుమపిండి, మొక్కజొన్నపిండి కలిపి ఎక్స్- ట్రూడర్ అనే యంత్రం ద్వారా మీల్ మేకర్స్ తయారుచేస్తారు. ఈ యంత్రం ఖర్చు సుమారు ఆరు నుంచి ఎనిమిది లక్షలు ఉంటుంది. మీల్ మేకర్స్ ను సోయా చెంకుస్ అని కూడా పిలుస్తారు. వీటిని మాంసానికి ప్రత్యామ్నాయంగా తింటారు.
ప్లాంట్ బేస్డ్ మీట్స్: ఈ రోజు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా తరుగుతున్నవనరులు, పెరుగుతున్నజనాభా, జంతువుల( మేక, గొర్రె, కోడి, ఇతర పశువు మాంసం) నుంచి తయారు చేసిన మాంసం తినడం వల్ల ప్రబలుతున్న వ్యాధులు, అనారోగ్యం గురించి ఎక్కువగా చర్చలు జరుగుతున్నాయి. ప్రత్యామ్నాయ మాంసకృత్తులు, ఇతర పోషక విలువలున్నప్లాంట్ బేస్డ్ మీట్స్ మార్కెట్లో ప్రాచుర్యం పొందుతున్నాయి. చాలా రకాల ప్లాంట్ బేస్డ్ మీల్స్ లో సోయా ప్రోటీన్ మూల ఆధారం.
బేకరీ ఉత్పత్తులు: నూనె తీసిన గానుగ చెక్క పొడి, సోయా ఆయిల్, సోయా లెసిథిన్, సోయా ప్రోటీన్ కాన్సెంట్రేట్, సోయాబీన్ పిండి మొదలైనవి వివిధ బేకరీ ఉత్పత్తులలో ప్రపంచవ్యాప్తంగా విరివిగా వినియోగిస్తున్నారు.
ఫాస్ట్ ఫుడ్స్: నూడిల్స్, పాస్తా, వెర్మీసలి మొదలైన ఫాస్ట్ ఫుడ్స్ తయారు చేస్తారు. నూనె తీసిన గానుగ చెక్క పొడిలో సుమారు 38-42 శాతం వరకు ప్రోటీన్లు ఉంటాయి. గోధుమ పిండితో పాటు నూనె తీసిన సోయాబీన్ గానుగ చెక్క పొడిని కలపడం వల్ల నాణ్యమైన ప్రొటీన్లతో పాటు మంచి బలవర్థకమైన ఆహారం తయారవుతుంది. సుమారు ఆరు నుంచి పది లక్షల వ్యయంతో పాస్తా, వెర్మీసలి తయారుచేసే యంత్రం కొనుగోలు చేయవచ్చు.
మల్టీగ్రేన్ ఆట: గోధుమ పిండితో పాటు 5 నుంచి12 రకాల వివిధ ప్రధాన ధాన్యాలు, తృణ ధాన్యాలు, సిరి ధాన్యాలు, పప్పుధాన్యాలు,మెంతులు, సోయాబీన్ లేదా నూనె తీసిన సోయాబీన్ గానుగ చెక్క పొడి కలపడం వల్ల నాణ్యమైన మల్టీగ్రేన్ ఆట తయారు చేస్తున్నారు. వేయించిన 10-15 శాతం సోయాబీన్ కలుపుతున్నారు.
బేవరేజెస్, చాక్లెట్స్, ఇతర స్వీట్స్: సోయాబీన్ పిండి, సోయా ప్రోటీన్ కాన్సెంట్రేట్, సోయా ప్రోటీన్ ఐసోలేటస్, సోయా లెసిథిన్, నూనె తీసిన సోయాబీన్ పిండి మొదలైనవి విరివిగా కలిపి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా బేవరేజెస్, చాక్లెట్స్, ఇతర స్వీట్స్ తయారు చేస్తున్నారు.
సోయా పాలు, పన్నీరు,ఇతర స్వీట్స్: సోయాబీన్ గింజలను నానబెట్టి వేడి నీళ్ళు కలిపి రుబ్బడం ద్వారా చిక్కని పాలలాంటి పదార్థం తయారవుతుంది. తర్వాత వాటిని ఒక జాలి లేదా బట్ట ద్వారా వడపోయడం వల్ల మనకు ఒక కిలో సోయాబీన్ నుంచి 5 లీటర్ల చిక్కని సోయాపాలు తయారవుతాయి. వాటిని బాగా వేడి చేసి చల్లార్చి బెల్లం లేదా చక్కెర కలుపుకుని పాలలాగా తాగవచ్చు. సోయా పాలలో 94 శాతం నీళ్లు, 3 శాతం ప్రోటీన్లు,1.5 శాతం కొవ్వు,1.5 శాతం కార్బోహైడ్రేట్లు, ఇతర ఖనిజలవనాలు లభిస్తాయి.
పన్నీరు: సోయా పాలలో నిమ్మరసం లేదా వెనిగర్ కలిపి పాలను విరగ్గొట్టి పన్నీరుగా మార్చవచ్చు. సోయా పన్నీర్ ను సోయాటోఫు అని కూడా పిలుస్తారు. సోయా పన్నీర్ ద్వారా వివిధ రకాల స్వీట్స్ కూడా తయారు చేసుకోవచ్చు. పన్నీర్ కూర కూడా వండుకుని తినవచ్చు.
నేల ఆరోగ్యంలోనూ…
మానవ ఆరోగ్యంతో పాటు నేల ఆరోగ్యంలో కూడా సోయాబీన్ పాత్ర ఎనలేనిది. సోయాబీన్ సాగు ద్వారా పంట మార్పిడి చేపట్టడం వల్ల నేల కోత, భూసార క్షీణత తగ్గించి ఆరోగ్యమైన నేల తయారీకి ఉపయోగపడతాయి. ముఖ్యమైన పంటలో అంతర పంటగా, పంట మార్పిడిలో ప్రధాన పంటగా సోయాబీన్ సాగు చేసినట్లయితే ఎక్కువ మట్టి కార్బన్ సీక్వెస్ట్రేషన్ సామర్థ్యాన్నికలిగి ఉంటాయి. సోయాబీన్ సాగు చేసినట్లయితే నేలలో జీవవైవిద్యం మెరుగుపడుతుంది. సూక్ష్మజీవుల ద్వారా నేలలో నత్రజని స్థాపన కూడా జరుగుతుంది.
సోయాబీన్ పంట అభివృద్ధికి…
ప్రతికూల వాతావరణ పరిస్థితులను తట్టుకునే వంగడాలు, నాణ్యమైన విత్తనాల అభివృద్ధి, మొలక శాతం పెంపొందించే విధంగా చర్యలు తీసుకోవాలి. విత్తన సరఫరా, క్షేత్రస్థాయిలో చీడపీడలు, తెగుళ్ళ నియంత్రణ, పంట కోత సమయంలో జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. విత్తన నిల్వ, పంట నిల్వ, ప్రాసెసింగ్, మార్కెటింగ్ నిర్వహణ ద్వారా వివిధ ఆహారపదార్థాల తయారీలో ప్రధాన ముడిసరుకుగా సోయాబీన్ వాడొచ్చు. దీనివల్ల లాభంతో పాటు మంచి పోషక విలువలున్నఆహారాన్నితక్కువ ఖర్చుతో చిన్నపిల్లల నుంచి వృద్ధులకు బలమైన పోషక ఆహార పదార్థాలను అందుబాటులోకి తీసుకు రావచ్చు. తద్వారా ఆరోగ్య తెలంగాణను సాధించవచ్చు. అంతేకాకుండా రైతుస్థాయిలో, వినియోగదారుని స్థాయిలో ధరల స్థిరీకరణలో కూడా ఎంతో ఉపయోగపడుతుంది.
ఎ. పోశాద్రి, డి. మోహన్ దాస్, కె. రాజశేఖర్,
జి. శివ చరణ్, ఎం. సునీల్ కుమార్, వై. ప్రవీణ్ కుమార్,
కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం, ఆదిలాబాద్, ఫోన్:9492828965