Published By 
Medicinal Plants: భారతదేశంలో ఔషధ మొక్కల పెంపకం ధోరణి వేగంగా పెరుగుతోంది. తక్కువ ఉత్పత్తి, ఎక్కువ డిమాండ్ కారణంగా సాగు చేసిన రైతులకు మంచి ఆదాయం వస్తోంది. దీంతో పాటు రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచేందుకు ప్రభుత్వం ఔషధ మొక్కల పెంపకాన్ని కూడా ప్రోత్సహిస్తోంది. ఔషధ మొక్కల పెంపకం ఖర్చు చాలా ఎక్కువ అని ప్రజలు అర్థం చేసుకుంటారు, కానీ అది అవాస్తవం. సంప్రదాయ పంటల సాగుతో పోలిస్తే ఖర్చు కాస్త ఎక్కువే అయినా సంపాదన మాత్రం చాలా రెట్లు ఎక్కువ. ఇప్పుడు కంపెనీలన్నీ కాంట్రాక్టు పద్ధతిలో ఔషద మొక్కల పెంపకానికి రైతులను రంగంలోకి దింపుతున్నాయి. దీని వల్ల రైతులకు లాభం ఏమిటంటే వారు తమ ఉత్పత్తులను విక్రయించాలని ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు. రవాణా కోసం ఖర్చు చేయాల్సిన అవసరం లేదు.
మీరు సంప్రదాయ వ్యవసాయానికి భిన్నంగా ఏదైనా చేయాలని ఆలోచిస్తున్నట్లయితే ఔషధ మొక్కలు మీకు గొప్ప ఎంపిక. రైతులు స్టెవియా, ఇసబ్గోల్, సర్పగంధ మరియు శాతవరి సాగు చేయడం ద్వారా అత్యధిక లాభాలు పొందవచ్చు. ఔషధం, ఆయుర్వేదంలో దీన్ని ఉపయోగించడం వల్ల రైతులకు మంచి ధర లభిస్తుంది.
స్టెవియా సాగులో గొప్పదనం ఏమిటంటే ఎరువులు మరియు పురుగుమందుల అవసరం లేదు. నిజానికి కీటకాలు దాని మొక్కకు హాని చేయవు. మరోవైపు, పంటను ఒకసారి నాటితే అది 5 సంవత్సరాల వరకు దిగుబడిని ఇస్తుంది మరియు ప్రతి సంవత్సరం ఉత్పత్తి పెరుగుతుంది. ఎకరం విస్తీర్ణంలో స్టెవియా సాగు చేస్తే రూ.లక్ష ఖర్చవుతుందని, రూ.6 లక్షల వరకు ఆదాయం వస్తుందని రైతులు చెబుతున్నారు. అంటే రైతుకు 5 లక్షల నికర లాభం వస్తుంది. ఈ కారణంగానే నేడు అధిక సంఖ్యలో రైతులు స్టెవియా సాగు చేస్తున్నారు.
ఇసాబ్గోల్ రైతులకు కూడా గొప్ప ఎంపిక
భారతదేశంలోఇసాబ్గోల్ ప్రధానంగా గుజరాత్, పంజాబ్, హర్యానా, ఉత్తరప్రదేశ్, ఛత్తీస్‌గఢ్ మరియు మధ్యప్రదేశ్‌లలో సాగు చేస్తారు. ఇసాబ్గోల్ మొత్తం ఉత్పత్తిలో 80 శాతం భారతదేశంలోనే సాగవుతోంది. ఒక హెక్టారులో ఇసాబ్గోల్ పంట నుండి సుమారు 15 క్వింటాళ్ల విత్తనాలు లభిస్తాయి. ఇది కాకుండా, ఇసాబ్గోల్ ధర శీతాకాలంలో పెరుగుతుంది, దాని కారణంగా ఆదాయం మరింత పెరుగుతుంది. ఇసాబ్గోల్ విత్తనాలను ప్రాసెస్ చేస్తే మరింత ప్రయోజనం ఉంటుంది.
సర్పగంధ వ్యవసాయం వల్ల లక్షల్లో ఆదాయం వస్తుంది
ఉత్తరప్రదేశ్, బీహార్, జార్ఖండ్, ఒడిశా, తమిళనాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్, కేరళ, మహారాష్ట్ర వంటి రాష్ట్రాల్లో పెద్ద ఎత్తున సాగు చేస్తున్నారు. భారతదేశంలో 400 ఏళ్లుగా సర్పగంధను ఏదో ఒక రూపంలో సాగు చేస్తున్నారని నిపుణులు చెబుతున్నారు. సర్పగంధ వేరును ఎండబెట్టి విక్రయించి రైతులు పెద్ద మొత్తంలో డబ్బు సంపాదిస్తారు. ఒక ఎకరంతో నాలుగు లక్షల రూపాయల ఆదాయం సులభంగా వస్తుందని వ్యవసాయ నిపుణులు చెబుతున్నారు.
శాతవరిని వివిధ ప్రాంతాలలో వివిధ పేర్లతో పిలుస్తారు. శతావరి ఆయుర్వేదంలో ఒక ముఖ్యమైన మొక్కగా పరిగణించబడుతుంది. అటువంటి లక్షణాలు దానిలో కనిపిస్తాయి, ఇది అనేక వ్యాధుల నిర్ధారణలో ఉపయోగపడుతుంది. మొత్తం హిమాలయ ప్రాంతాలలో కాకుండా భారతదేశం మరియు శ్రీలంకలో దీని సాగు ప్రముఖంగా ఉందని వ్యవసాయ నిపుణులు అంటున్నారు. ఒక్కో బీగాలో 4 క్వింటాళ్ల వస్తుందని, దాదాపు 40 వేల వరకు పలుకుతుందని సాగు చేస్తున్న రైతులు చెబుతున్నారు. ఒక ఎకరానికి రూ.5-6 లక్షల వరకు ఆదాయం వస్తుంది.
