జీడిమామిడి పూత, కోత దశలో సస్యరక్షణ

ఆసియా ఖండంలో, భారత దేశం జీడి మామిడి 10.34 లక్షల హెక్టార్ల విస్తీర్ణం మరియు 6.70 లక్షల మెట్రిక్‌ టన్నుల ముడిగింజల ఉత్పత్తి కలిగి ప్రపంచంలో ప్రథమ స్థానంలో ఉంది. భారత దేశంలో మహరాష్ట్ర ఉత్పత్తిలోను, ఉత్పాదకతలోను మొదటి స్థానంలో ఉంది. తెలుగు రాష్ట్రాల్లో సైతం జీడి మామిడి సాగును రైతులు పెద్ద ఎత్తున చేపడుతున్నారు. అధిక వాణిజ్య విలువ ఉన్న జీడిమామిడి పంట ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో నెల్లూరు నుంచి శ్రీకాకుళం వరకు వున్న తీరప్రాంత  భూముల్లో సుమారు లక్షా 27 వేల హెక్టార్ల విస్తీర్ణంలో జీడిమామిడి సాగవుతోంది. విస్తీర్ణం అధికంగా వున్నా సగటు  దిగుబడి చాలా తక్కువ వుండటంతో రైతులు ఆశించిన ఫలితాలు సాధించలేకపోతున్నారు. కొండవాలు భూముల్లో ఎకరాకు 80 నుంచి 100 జీడి మొక్కల చొప్పున పెంచుతున్నారు. ఎర్రగరప నేలలు, ఇసుక భూముల్లో ఈ తోటల పెరుగుదలఆశాజనకంగా ఉంది. నవంబరు నుంచి ఫిబ్రవరి వరకు ఈ తోటల్లో పూత వస్తుంది.అయితే నవంబరు చివరి వారం  నుండి డిశంబరు మొదటి వారంలో కురిసిన వర్షాల కారణంగా పూత కొద్దిగా అలస్యమైనది. ప్రస్తుతం కొన్ని ప్రాంతాల్లోజీడితోటలు చిగురు దశలో ఉండగా, మరికొన్ని ప్రాంతాల్లో పూతదశలో ఉన్నాయి.ఈ దశలో చీడపీడల నుండి సస్యరక్షణ చాలా ముఖ్యమైనది. జీడి మామిడిని వివిధ రకాల కీటకాలు ఆశించి నష్టం కలుగజేస్తాయి. జీడి మామిడి చెట్లను 60 రకాలకు పైగా కీటకాలు వివిధ పెరుగుదల దశల్లో ఆశించి నష్టపరుస్తాయి. వాటిలో పూత మరియు పిందె

దశలను ఆశించే పురుగులు ముఖ్యమైనవి.

‘‘టీ’’ దోమ :  
మన దేశంలో జీడి మామిడి పండిరచే చాలా ప్రాంతాలలో ఈ పురుగు వ్యాప్తి చెందుతుంది. కేరళ, కర్ణాటక, గోవా, మహారాష్ట్ర, తమిళనాడు, ఆంధ్రప్రదేశ్‌, గుజరాత్‌, ఛత్తీస్‌గఢ్‌ మరియు ఒరిస్సాలలో ఎక్కువగా ఈ పురుగు ఉంది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌, తమిళనాడు మరియు కర్ణాటకల్లో వేప ప్రాధమిక అతిథేయిగా వ్యవహరిస్తుంది. ఈ ప్రాంతాల్లో వేప నుండి జీడిమామిడికు ‘‘టీ’’ దోమ వ్యాపిస్తుంది. తేయాకు దోమ రసం పీల్చు పురుగుల రకానికి చెందినవి. ఈ దోమ పిల్ల దశ మరియు తల్లి దశల్లో లేత కొమ్మలను, పూత రెమ్మలను ఆశించి రసాన్ని పీల్చుడంవల్ల ఎర్రని జిగురు కారుచూ పూత రెమ్మల మీద నల్లని పొడువుగల మచ్చలు ఏర్పడతాయి. తరువాత పూత, పిందెలు మాడిపొతాయి రాలి పోవుట వలన దిగుబడి తగ్గుతుంది. తేయాకు దోమ ప్రభావం వల్ల 30-40% జీడి మామిడి దిగుబడులు తగ్గుతున్నాయి. ఈ తేయాకు దోమ జీడి మామిడి చెట్లనే కాకుండా తేయాకు, కోకో, జామ, వేప, మిరియాలు,  ద్రాక్ష, చింత, దాల్చిన చెక్క మొదలగు ఇతర పంటలను కూడ ఆశిస్తుంది.
‘‘టీ’’ దోమ యొక్క పిల్ల పురుగులు మరియు తల్లి పురుగులు జీడిమామిడి లేత ఆకులు, కొమ్మలను, పూత రెమ్మలను, కాయలను మరియు జీడి ఆపిల్‌ ను ఆశించి వాటి రసాన్ని పీల్చుతుంది. రసాన్ని పీల్చడం వలన ఎర్రని జిగురు బిందువులు, పూత రెమ్మలపై లేత నల్లని పొడవైన కండె ఆకారపు మచ్చలు ఏర్పడతాయి. ఈ పురుగు రసం పీల్చే సమయంలో కొన్ని విషపూరిత స్రావాలను కూడా విడుదల చేస్తుంది. దాని వలన రసం పీల్చిన భాగాల కణజాలం చనిపోయి నల్లని గాయాలుగా ఏర్పడును. పురుగు ఉదృతి ఎక్కువగా ఉన్న పరిస్థితుల్లో కొమ్మలపై ఉన్న నల్లని గాయాలు కలిసిపోయి చివరికి కొమ్మలు ఎండిపోతాయి. పూత దశలో అయితే పూత రెమ్మలు ఎండిపోతాయి, పూత పిందెలు మాడిపోయి రాలిపోవడం జరుగుతుంది. దోమ సోకిన అపరిపక్వ కాయలు ముడుచుకుపోయి ఎండిపోతాయి. అదేవిధంగా పాత కాయలు మరియు ఆపిల్స్‌పై గజ్జి మచ్చలు వస్తాయి.
‘టీ’’ దోమ ఆశించే వేప, మామిడి మరియు మునగ లాంటి చెట్ల పై  ‘‘టీ’’ దోమ సంఖ్య పై నిఘా పెట్టాలి మరియు ‘‘టీ’’ దోమను జీడి మామిడిలో లేత చిగుర్లు వేసే దశ, పూత దశ, మరియు కాయ దశల్లో నిఘాలో ఉంచి అదుపులో ఉంచాలి. 5-8 శాతం దెబ్బతిన్న లేత కొమ్మలు లేదా పుష్ప గుచ్ఛాలను ఆర్దిక పరిమిత స్థాయిగా పరిగణిస్తారు. సరైన పోషక నిర్వహణ మరియు చీడ పీడల యాజమాన్యం ఆరోగ్యకరమైన పంటకు, అధిక దిగుబడులు సాధించడానికి చాలా అవసరం. ఈ క్రింది విధంగా 1-3 సార్లు పురుగు ఉధృతిని అనుసరించి పురుగు మందులు వాడాలి.
మొదటి సారి: లామ్డా సైహలోత్రిన్‌ 0.6 మి.లీ. లేదా ఇమిడాక్లోప్రిడ్‌ 0.6 మి. లీ ఒక లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
రెండవ సారి: లామ్డా సైహలోత్రిన్‌ 0.6 మి.లీ. లేదా క్లోరిఫైరిఫాస్‌ 2.0 మి.లీ. ఒక లీటరు. నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
మూడవ సారి: లామ్డా సైహలోత్రిన్‌ 0.6 మి.లీ. లేదా ప్రొఫెనోఫాస్‌ 1.5 మి.లీ. ఒక లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయవలెను.
చిగుర్లు వేసే దశలో 5-8 శాతం కంటే ఎక్కువ పురుగు ఉదృతి గమనిస్తే మొదటి సారి పిచికారీ చేయాలి. ‘‘టీ’’ దోమ జనాభా ఇంకా కొనసాగితే, 2-3 వారాలలోపు రెండవ సారి పిచికారీ చేయాలి. నివారణా చర్యలను తీసుకోవాలి. రెండవ పిచికారీ తర్వాత కూడా పురుగు కొనసాగితే అవసరాన్ని బట్టి మూడవ సారి పిచికారీ చేయాలి. ఒక సారి వాడిన పురుగు మందును రెండవ సారి వాడకూడదు. జీడి మామిడి అనేది కీటకాల ద్వారా పర పరాగసంపర్క జరినప్పటికీ ఈ పురుగు మందుల పిచికారీ పుష్పించే కాలంలో కాయలు ఏర్పడడానికి ఎక్కువగా ప్రభావితం చేయదు. అయితే పిచికారీ చేసేటప్పుడు తేనెటీగలు నేరుగా పురుగు మందుకి తాకకుండా అవి ఎక్కువగా పరాగసంపర్కం చేసే సమయమైన ఉదయం 10.00 నుండి మధ్యాహ్నం 1.00 గంటల మధ్య పిచికారీ చేయక పోవడం మంచిది.

ఆకు తొలుచు పురుగు :
ఈ పురుగు చెట్టు చిగురు దశలో ఎక్కువగా ఆశిస్తుంది. తల్లి రెక్కల పురుగు లేత ఆకులపై గుడ్లు పెడతాయి. గుడ్ల నుండి పొదిగిన గొంగళి పురుగులు లేత ఆకులపై పొరలను తొలిచి లోపల ఉంటూ జీవకణాలను తింటూ పెరుగుతాయి. దీని వలన ఆకుల మీద తెల్లని బొబ్బలు ఏర్పడతాయి. ఆకులపై తెల్లటి బొబ్బలు గమనించడం ద్వారా ఈ కీటకం చెట్లను ఆశించినట్లు గుర్తించవచ్చు. తరువాత ఈ తెల్లటి మచ్చలు బొబ్బలు ఎండిపోయి రాలిపోతాయి. దాని ద్వారా ఆకులపై పెద్ద పెద్ద రంధ్రాలు ఏర్పడతాయి. లేత మొక్కలకు ఈపురుగు వల్ల హాని ఎక్కువగా జరుగుతుంది.

ఆకు,పుష్ప గుచ్చం గూడుకట్టుకొను పురుగు :
ఈ పురుగు వల్ల లేత మొక్కలకు హాని ఎక్కువగా జరుగుతుంది. ఈ పురుగు ఆశించిన ఆకులు నిర్జీవమై ఎండి పోతాయి. పూలు వికసించవు. ఈ కీటకము ఎదుగుతున్న జీడి గింజలను, జీడి పండ్లను కూడా ఆశించి వాటి నుండి జీవరసమును పీల్చడం వలన అవి త్వరగా రాలి పోతుంది. లేత ఆకులను, పుష్ప గుచ్చములను తినటం వల్ల పూత రాకపోను, ఫలసాయం తగ్గుతుంది. ఎదుగుతున్న గింజలను, పండ్లను నాశనం చేయడం వల్ల కూడా దిగుబడి తగ్గిపోతుంది.
కొమ్మల చివర గల బూజు గుళ్ళ వల్ల ఈ కీటకం ఉనికిని గుర్తించవచ్చు. ఈ గొంగళి పురుగులు గుళ్ళలో ఉండటం వలన క్రిమి సంహారక మందులు అందక సురక్షితంగా ఉంటుంది . అందువల్ల ఈ గుళ్ళను చెదర్చె మందులను పిచికారీ చేయాలి. నిరోధక చర్యగా పూత వచ్చే వారం పది రోజులు మందు క్రిమి సంహారక మందులను పిచికారి చేయాలి. నివారణకు క్లోరి పైరిఫాస్‌ 2 మీ.లీ మందు ఒక లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

ఆకు ముడత పురుగు :
ఈ పురుగు కూడా చెట్టు చిగురు దశలో ఎక్కువగా ఆశిస్తుంది. ఈ పురుగు ఆశించడం వలన ఆకు చివరలు ముడుచుకొనిపొతాయి. తల్లి రెక్కల పురుగులు లేత ఆకులపై గుడ్లను పెడతాయి. ఈ గుడ్లు నుండి పొదిగిన గొంగళి పురుగులు ఆకును ముడిచి లోపల నుండి పత్రహారితాన్ని గీకి తింటాయి. ఫలితంగా కిరణజన్య సంయోగ క్రియ సరిగా జరగక దిగుబడి తగ్గుతుంది. ఈ గొంగళి పురుగులు ఆకు ముడతలలోనే కొశస్థ దశ చేరుకుంటాయి.

కొమ్మ మరియు పుష్పగుచ్చముల చివర్లను తొలుచు పురుగు :
ఈ పురుగు లేత కొమ్మలు, పుష్ప గుచ్చాల చివర్లను తొలిచి, సొరంగం చేసి లోపలి గుజ్జు తింటుంది. అందువలన లేత కొమ్మలు, పుష్ప గుచ్చాలు ఎండిపొతాయి ఫలితంగా గింజలు ఏర్పడక దిగుబడి తగ్గుతుంది.

కాయ, గింజ తినే పురుగు :
ఈ పురుగు చెట్లపై కాయ, గింజ ఏర్పడినప్పటి నుండి అవి తయారయ్యే దశ వరకు అంటే దాదాపుగా ఫిబ్రవరి మాసం నుండి మే వరకు కనిపించును ఈ పురుగు కాయ, గింజ మధ్యగల ప్రవేశం ద్వార లేదా గింజ పైన గల నొక్కు ద్వారా గాని లోపలికి ప్రవేశించి పండులోని గుజ్జును, గింజలోని పువ్వును తింటుంది ఫలితంగా గింజలు, కాయలు ఎదగక కుళ్ళి పోయి రాలిపోతాయి.

తామర పురుగులు :
వర్షాకాలంలో వీటి ఉదృతి ఎక్కువగా ఉంటుంది. తల్లి మరియు పిల్ల పురుగులు పూ గుచ్చాలను, పండ్లను, గింజలపై గీకి రసాన్ని పీల్చి తీవ్ర నష్టాన్ని కలుగజేస్తాయి. ఫలితంగా పుగుచ్చాలు, జీడి పండ్లను మరియు గింజలపై భాగం గరుకుగా తయారై నాణ్యత కోల్పోతాయి. ఈ పురుగు ఉదృతి అధింకగా ఉన్నప్పుడు పండు పై పగుళ్ళు ఏర్పడడమే కాకుండా గింజలు కూడా రాలిపోతాయి.
నివారణకు వేపనూనె 5 మీ. లీ. లేదా అసిఫేట్‌ 1.5 గ్రా. లేదా ఇమిడాక్లోప్రిడ్‌ 0.4 మీ. లీ. చొప్పున లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.

పిండి నల్లి :
తల్లి మరియు పిల్ల పురుగులు లేత ఆకుల నుండి కాండం నుండి కాయల నుండి రసాన్ని పీిలుస్తాయి ఈ పురుగు ఆశిస్తే చెట్లు పాలిపోయి తక్కువ దిగుబడి ఇవ్వడం జరుగుతుంది. ఈ పురుగులు తేనె లాంటి జిగురు పదార్థాన్ని విసర్జించడం వలన దానిపై మసి మంగు  అభివృద్ధి చెందుతుంది.

నివారణ :
పురుగు ఆశించిన భాగాలను పొంచి నాశనం చేయాలి. వీటి ఉదృతి ఎక్కువగా ఉన్నప్పుడు అసిఫేట్‌  1.5  గ్రాములు లేదా ప్రొఫెనొఫాస్‌ 2 మి. లీ ఒక లీటర్‌ నీటి కలిపి పిచికారి చేయాలి. పురుగు మందులతో పాటు వేపనూనె కలిపి పిచికారీ చేసుకుంటే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.

డా. జి. చిట్టిబాబు, శాస్త్రవేత్త (సస్యరక్షణ),
వ్యవసాయ పరిశోధనా స్థానం, ఫోన్‌ : 9849035068