Women’s Empowerment in Agriculture: ‘‘ప్రజలను మేల్కొలపడానికి, మేల్కొలపవలసినది స్త్రీ. ఆమె ప్రయాణంలో ఉన్నప్పుడు, కుటుంబం కదులుతుంది, గ్రామం కదులుతుంది, దేశం కదులుతుంది.
-పండిట్ జవహరలాల్ నెహ్రూ
సాధికారత అనేది వనరులు మరియు సాధనాలను పొందడం, అందించడం, ఉత్తమంగా చెల్లించడం లేదా అటువంటి సాధనాలు మరియు వనరులపై ప్రాప్యత మరియు నియంత్రణను ప్రారంభించడం వంటి ప్రక్రియను సూచిస్తుంది. సాధికారత అనేది డైనమిక్ మరియు కొనసాగుతున్న ప్రక్రియ, ఇది నిరంతరాయంగా మాత్రమే ఉంటుంది(శెట్టి, 1992).
సాధికారత అనేది కదిలే స్థితిబీ ఇది శక్తి స్థాయిలలో మారుతూ ఉండే నిరంతరాయంగా ఉంటుంది. సాధికారత అనేది సర్వతో కూడిన పదం, దీనిలో సమూహ సంస్థ, వ్యవసాయం మరియు ఆదాయ ఉత్పత్తి ప్రాజెక్టులు, విద్య, సమగ్ర ఆరోగ్య సంరక్షణ మొదలైన వాటితో సహా మొత్తం శ్రేణి ఆర్థిక, సామాజిక మరియు రాజకీయ కార్యకలాపాలు పేదలకు సాధికారత కల్పించే ఉమ్మడి లక్ష్యం కోసం సినర్జిస్టిక్గా పనిచేస్తాయి. (భాసిన్, 1985).
మహిళా సాధికారత అనేది చురుకైన, బహుళ డైమెన్షనల్ ప్రక్రియ, ఇది మహిళలు జీవితంలోని అన్ని రంగాలలో తమ సామర్థ్యాన్ని మరియు శక్తులను గ్రహించేలా చేస్తుంది. జ్ఞానాన్ని ముందుగా నిర్ధారించడానికి అనుకూలమైన వాతావరణం ఉన్నప్పుడే ఈ ప్రక్రియ కార్యరూపం దాల్చాలి. సాధికారత జ్ఞానం మరియు జ్ఞానం లేకుండా అభివృద్ధి లేదు. జీవన నాణ్యతను పెరుగుతున్న డబ్బు ఆదాయం లేదా సుదీర్ఘ జీవిత కాలం మాత్రమే కాకుండా, ప్రతిచోటా మహిళలు అనుభవిస్తున్న స్వయంప్రతిపత్తి మరియు భద్రత ద్వారా కొలవబడదు. అటువంటి సైద్ధాంతిక సందర్భంలో, విజ్ఞానం మరియు నైపుణ్యం-ఆధారిత జోక్యం మహిళా సాధికారతకు దోహదపడుతుందా అని తెలుసుకోవడానికి ప్రస్తుత అధ్యయనం చేపట్టబడినది.
Also Read: పార్థీనియం సమీకృత నిర్వాహణ
మహిళలు తమ ఎంపికలు మరియు నిర్ణయాలపై నియంత్రణ మరియు యాజమాన్యాన్ని తీసుకునే ప్రక్రియగా సాధికారత అనే పదాన్ని నిర్వచించారు. సాధికారత అనేది అవగాహన మరియు సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించే ప్రక్రియ, ఇది ఎక్కువ భాగస్వామ్యం, నిర్ణయాధికారం, నియంత్రణ మరియు సమర్థవంతమైన నిర్వహణ చర్యలకు దారితీస్తుంది. మహిళల సాధికారత అనేది మహిళా శక్తిని ఉపయోగించుకోవడం ద్వారా వారి అద్భుతమైన సామర్థ్యాన్ని మనస్సాక్షిగా ఉంచడం మరియు ఆత్మగౌరవం, హక్కులు మరియు బాధ్యతలు కలిగిన వ్యక్తిగా విశ్వాసం మరియు సమర్థత ద్వారా గౌరవప్రదమైన మరియు సంతృప్తికరమైన జీవన విధానాన్ని సాధించడానికి వారిని ప్రోత్సహించడం. సాధికారత యొక్క ప్రధాన అంశాలు ఏజెన్సీలు, లింగ శక్తి నిర్మాణాలపై అవగాహన, ఆత్మగౌరవం, ఆత్మవిశ్వాసం మొదలైనవిగా నిర్వచించబడ్డాయి.
సాధికారత అనేది చురుకైన బహుళ-డైమెన్షనల్ ప్రక్రియ, ఇది మహిళలు జీవితంలోని అన్ని రంగాలలో తమ పూర్తి గుర్తింపు మరియు శక్తులను గ్రహించేలా చేస్తుంది. ఇది జ్ఞానం మరియు వనరులకు ఎక్కువ ప్రాప్యతను అందించడం, నిర్ణయం తీసుకోవడంలో ఎక్కువ స్వయంప్రతిపత్తి, వారి జీవితాలను ప్లాన్ చేసుకునే గొప్ప సామర్థ్యం, వారి జీవితాలను మరియు ఇతరులను ప్రభావితం చేసే పరిస్థితులపై ఎక్కువ నియంత్రణను కలిగి ఉంటుంది, ఆచారాలు, నమ్మకాల ద్వారా వారిపై విధించిన సంకెళ్ల నుండి విముక్తి పొందడం. మరియు వాడుకలో లేని పద్ధతులు.
మహిళల సాధికారత అంటే మహిళలకు సమాన హోదా, అవకాశాలు మరియు అన్ని డొమైన్లలో తనను తాను అభివృద్ధి చేసుకునే స్వేచ్ఛ. స్త్రీలను ఆర్థికంగా స్వతంత్రంగా మరియు స్వావలంబనగా ఉండేలా, ఎలాంటి క్లిష్ట పరిస్థితులనైనా ఎదుర్కొనేందుకు వారికి మంచి స్థాయి ఆత్మగౌరవం కల్పించడం కూడా దీని అర్థం.
మహిళా సాధికారత కోసం భారత జాతీయ విధానం (2001) దేశం యొక్క మొత్తం అభివృద్ధికి రాజకీయ, సామాజిక, సాంస్కృతిక మరియు పౌర రంగాలలో మహిళల సాధికారత చాలా ముఖ్యమైనదని పేర్కొంది. భారతదేశంలో, లింగ వివక్ష లేకుండా సమాన అవకాశాలు లభిస్తే, అనేక మంది పట్టణ శ్రామిక మహిళలు పురుషులతో పోల్చితే వారు సరిపోలడమే కాకుండా వివిధ నైపుణ్యాలలో పురుషులను కూడా రాణించగలరని నిరూపించారు.
మహిళా సాధికారతను అభివృద్ధి లక్ష్యంగా ప్రోత్సహించడం అనేది సామాజిక న్యాయం అనేది మానవ సంక్షేమంలో ఒక ముఖ్యమైన అంశం మరియు మహిళా సాధికారత ఇతర ప్రయోజనాలను సాధించే సాధనం కాబట్టి అంతర్గతంగా దానిని అనుసరించడం విలువైనదే అనే ద్వంద్వ వాదనపై ఆధారపడిరది.
మహిళలు నిర్ణయం తీసుకోవడంలో నిమగ్నమైనప్పుడు మహిళల సాధికారత ఏర్పడుతుంది, ఇది వనరులకు మెరుగైన ప్రాప్యత మరియు తద్వారా సామాజిక-ఆర్థిక స్థితిని మెరుగుపరుస్తుంది. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, లింగ సున్నితత్వం మరియు సమానత్వం మరియు మహిళా సాధికారత వ్యక్తిగత కుటుంబాలకే కాకుండా మొత్తం దేశం యొక్క ఆరోగ్య మరియు సామాజిక-ఆర్థిక అభివృద్ధికి కీలకమైనవిగా గుర్తించబడ్డాయి. లింగ సమానత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం మరియు మహిళల సాధికారత ఎనిమిది సహస్రాబ్ది అభివృద్ధి లక్ష్యాలలో ఒకటి (2011) అనే వాస్తవం ఇది స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది.
వ్యవసాయంలో నిమగ్నమైన శ్రామికశక్తిలో దాదాపు సగం మంది మహిళలు ఉన్నారు. గ్రామీణ మహిళలు ఆహార ఉత్పత్తి, ప్రాసెసింగ్ సంరక్షణ మరియు వినియోగం వంటి విస్తృతమైన వ్యవసాయ కార్యకలాపాలలో పాల్గొంటారు. విత్తనాల ఎంపిక, విత్తడం, ఎరువు వేయడం, ఎండబెట్టడం, నిల్వ చేయడం మరియు పండిరచిన ఉత్పత్తి నుండి కుటుంబాన్ని పోషించడం మొదలుకొని మొత్తం ఆహార వ్యవస్థలో ఇవి కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. వ్యవసాయం మరియు పశుపోషణలో మహిళలు 60 నుండి 80శాతం వరకు శ్రమిస్తున్నప్పటికీ, వారికి తగిన పంటల ఎంపికలో మరియు వినూత్నమైన మరియు మంచి నిర్వహణ పద్ధతులను అవలంబించడంలో వారి ప్రమేయం చాలా తక్కువగా ఉంది.
విద్య, మహిళా సంస్థ, ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, ఎంటర్ప్రెన్యూర్షిప్, మైక్రో ఫైనాన్స్ సంస్థలు, చట్టం మరియు వ్యవసాయం ద్వారా మహిళా సాధికారత సాధించవచ్చు. అందువల్ల తెలంగాణలోని గ్రామీణ ప్రాంతాల్లోని వ్యవసాయ మహిళల సాధికారత స్థితి మరియు జీవన నాణ్యతను అధ్యయనం చేయడం చాలా అవసరం. జీవన నైపుణ్యం, ఆత్మగౌరవం మరియు వ్యక్తిత్వ వికాసంపై శిక్షణ వ్యవసాయ మహిళలు వ్యక్తిగతంగా సాధికారత సాధించడానికి మరియు జాతీయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు తోడ్పడటానికి సహాయపడుతుంది.
డా. బి. ప్రశాంతి, టీచింగ్ అసోసియేట్, డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ హ్యూమన్ డెవలప్మెంట్ అండ్ ఫ్యామిలీ స్టడీస్,
కమ్యూనిటీ సైన్స్ కళాశాల ,ఆచార్య ఎన్ జి రంగా అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ, లాం, గుంటూరు.
డాక్టర్ పి. శ్రీదేవి, అసిస్టెంట్ ప్రొఫెసర్, కమ్యూనిటీ సైన్స్ కళాశాల,
డిపార్ట్మెంట్ ఆఫ్ హ్యూమన్ డెవలప్మెంట్ అండ్ ఫ్యామిలీ స్టడీస్,
ప్రొఫెసర్ జయశంకర్ తెలంగాణ స్టేట్ అగ్రికల్చరల్ యూనివర్సిటీ హైదరాబాద్ తెలంగాణ.
Leave Your Comments