BIOGAS చాలా సేంద్రీయ పదార్థాలు తేమ మరియు ఆక్సిజన్ లేకపోవడంతో సహజ వాయురహిత జీర్ణక్రియకు లోనవుతాయి మరియు బయోగ్యాస్ను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. అలా పొందిన బయోగ్యాస్ మీథేన్ (CH4): 55-65% మరియు కార్బన్ డయాక్సైడ్ (CO2) : 30-40% మిశ్రమం. బయోగ్యాస్ H2, H2S మరియు N2 యొక్క జాడలను కలిగి ఉంటుంది. బయోగ్యాస్ యొక్క కెలోరిఫిక్ విలువ 5000 నుండి 5500 Kcal/Kg (18.8 నుండి 26.4 MJ /m3). CO2 మరియు H2Sలను తొలగించడం ద్వారా బయోగ్యాస్ను సింథటిక్ సహజ వాయువు (SNG)కి అప్గ్రేడ్ చేయవచ్చు. భారతదేశంలో పెద్ద ఎత్తున పశువుల ఉత్పత్తి కారణంగా బయోగ్యాస్ ఉత్పత్తికి ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యత ఉంది. బయోగ్యాస్ వంట, గృహ లైటింగ్ మరియు హీటింగ్, రన్ I.C. వ్యవసాయం మరియు గ్రామీణ పరిశ్రమలలో ఉపయోగం కోసం ఇంజిన్లు మరియు విద్యుత్ ఉత్పత్తి. కుటుంబ బయోగ్యాస్ ప్లాంట్లు సాధారణంగా 2-3 m3 సామర్థ్యం కలిగి ఉంటాయి.
జాగ్రత్తలు:
- గృహ అవసరాలకు కావలసిన రెండు ఘనపు మీటర్ల గోబర్ గ్యాస్ తయారీకి కనీసం 50 కిలోల పేడ సిద్ధం గా ఉండాలి.దాని కొరకు కనీసం పశువులు సంఖ్య ఐదు కు తగ్గకుండా ఉండాలి.
- వంట గదికి గోబరు గ్యాస్ ప్లాంట్ 20 మీటర్ల దూరానికి ఎక్కువ కాకుండా ఏర్పర చాలి.
- వాడే పశువుల పేడ లో చెత్త చెదారాన్ని తీసివేసి పేడ పరిమాణానికి సమాన పరిమాణంలో నీరు తో కలిపి ప్లాంటు లోకి ప్రవేశ పెట్టాలి.
- పశువుల పేడ కు బదులు పంది, కోళ్ళ విసర్జనలు, మానవ విసర్జనలు కూడా వాడుకోవచ్చు. అంతే గాక వృక్ష సంబంధ సేంద్రియ పదార్ధాలు వాడుకోవచ్చు.
- ఖాదీ గ్రామీణ పరిశ్రమల వారు పల్లెలలో గోబర్ గ్యాస్ ప్లాంటు నిర్మాణానికి అవసరమైన సాంకేతిక సహాయం అందజేస్తారు.
బయోగ్యాస్ ప్లాంట్ ఉపయోగాలు:
- బయోగ్యాస్ ప్లాంట్ లో వాడే పశువుల పేడ నుండి మీథేన్ వాయువు (methane gas) వంట చెయ్యడానికి,
విద్యుత్ దీపాలు వెలిగించు కోవడానికి, యంత్రాలు నడపడానికి ఉపయోగపడుతుంది. దీనివల్ల వంట చెరకు విద్యుత్ కూడా ఆదా అవుతుంది.
- మీథేన్ వాయువు విడుదల పూర్తి అయిన తర్వాత మిగిలిన పేడ (biogas slurry) మామూలు పేడ కన్నా
ఎక్కువ పోషక విలువలు కలిగి ఉంటాయి. దీనివల్ల పైర్లు మరింత దిగుబడిస్తాయి.
- బయోగ్యాస్ ప్లాంట్ ఆరోగ్యకరమైన, పరిశుభ్రమైన పరిస్థితులలో పని చేయడం వల్ల చెడు వాసన రాదు. ఈగలు దోమల పెరుగుదల నివారించవచ్చు.
- రైతుకు దీని వల్ల వంట చెరకు, విద్యుత్ ఖర్చులు ఆదా అవడమే కాక, పంట దిగుబడులు పెరిగి జీవన శైలి లో మార్పుకు పడతాయి.