Seed Mother: సాధారణ ఎరుపు రంగు చీరలో చెప్పులు లేకుండా ఢిల్లీకి చేరుకున్న రహీబాయి సోమా పోప్రే రాష్ట్రపతి రామ్నాథ్ కోవింద్ చేతుల మీదుగా దేశంలోని నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీ అందుకున్నారు. రహీబాయి సోమ పోప్రేని ‘విత్తన తల్లి’ అని కూడా అంటారు. మహారాష్ట్రలోని అహ్మద్ నగర్ జిల్లా కొంబ్లే అనే చిన్న గ్రామానికి చెందిన రాహిబాయి (57) అనే గిరిజన రైతు. వ్యవసాయం నుంచి పద్మశ్రీ వరకు ఆమె ప్రయాణాన్ని తెలుసుకుందాం.
సుమారు 20-22 సంవత్సరాల క్రితం రాహీబాయి చుట్టుపక్కల ప్రాంతంలోని తన మనవళ్లు మరియు పిల్లలు చాలా అనారోగ్యంతో ఉండటం గమనించింది. పురుగుమందులు, రసాయన ఎరువులు ఎక్కువగా వాడడం వల్లే ఇలా జరుగుతోందని గుర్తించారు. ఆ తర్వాత సంప్రదాయ పద్ధతుల్లో వ్యవసాయం చేయాలని నిర్ణయించుకున్నారు. రాహీబాయి పెరగడానికి నీరు మరియు గాలి మాత్రమే అవసరమయ్యే దేశీయ విత్తనాలను సేకరించడం ప్రారంభించింది. ఈ విత్తనాలకు రసాయనాలు మరియు పురుగుమందులు అవసరం లేదు.
క్రమంగా ఆమె కృషి కారణంగా గ్రామంలోని చాలా మంది మహిళలు ఈ ప్రయాణంలో ఆమెతో చేరడం ప్రారంభించారు. స్వయం సహాయక సంఘాలుగా ఏర్పడి విత్తన భాండాగారాన్ని ప్రారంభించారు. తక్కువ నీటిపారుదలలో రైతులకు మంచి పంటను అందించే దేశవాళీ విత్తనాల రక్షిత రకాలను అభివృద్ధి చేశారు. అనంతరం ఆమె కృషిని చుట్టుపక్కల గ్రామ ప్రజలు, వ్యవసాయ అధికారులు ప్రశంసించి సత్కరించారు.
రహీబాయి పోపారే స్వయం సహాయక బృందాల (ఎస్హెచ్జి) ద్వారా 50 ఎకరాలకు పైగా భూమిలో సేంద్రియ వ్యవసాయం చేస్తోంది, ఇందులో ఆమె 17 కంటే ఎక్కువ పంటలు పండిస్తోంది. ఇప్పటి వరకు 154 దేశీ విత్తనాలను భద్రపరిచారు. వారి వద్ద కొన్ని పాత రకాల బియ్యం మరియు ఇతర తృణధాన్యాల విత్తనాలు ఉన్నాయి, అవి ఇప్పుడు మార్కెట్లో అందుబాటులో లేవు.