Gond Women Farmers: మధ్యప్రదేశ్లోని గోండ్ తెగ మహిళలు వ్యవసాయ రంగంలో ఆదర్శంగా నిలుస్తున్నారు. పొడి ప్రాంతాల్లో నీటి కొరత సవాళ్లను ఎదుర్కొనేందుకు మహిళలు సమిష్టిగా కొత్త వ్యవసాయ పద్ధతులను నేర్చుకుంటున్నారు మరియు సౌరశక్తితో నడిచే నీటిపారుదల వ్యవస్థలను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు.
దీని ద్వారా గిరిజన సమాజంలోని మహిళలు స్వావలంబన పొందడమే కాకుండా వారి సంపాదన కూడా పెరిగి పోషణ మెరుగుపడుతోంది. దీంతో పాటు ఆ ప్రాంతం నుంచి మహిళల వలసలు కూడా తగ్గుముఖం పట్టాయి. ఇప్పుడు ఈ ప్రాంతంలోని పురుషులు మాత్రమే పని వెతుక్కుంటూ ఇతర రాష్ట్రాలకు వలస వెళ్తున్నారు.
మధ్యప్రదేశ్లోని దిండోరి జిల్లాలోని అమర్పూర్ బ్లాక్లో ఉన్న లాల్పూర్ గ్రామాన్ని బన్వాసి తోలా మరియు ముకద్దం తోలా అనే రెండు విభాలుగా విభజించారు. బన్వాసి తోలాలోని చాలా మంది ప్రజలు కోళ్ల పెంపకంపై ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు, ముకద్దం తోల పూర్తిగా వ్యవసాయంపై ఆధారపడి ఉన్నారు. ఈ రెండు గ్రామాల్లో గోండు తెగకు చెందిన ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. గోండులు మధ్య భారతదేశంలోని మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో మరియు చుట్టుపక్కల 12 మిలియన్ల జనాభా కలిగి ఉంది.
గోండు తెగకు చెందిన భగవతీ బాయి వరి వేశానని, ఇప్పుడు మామిడి తోటలు వేయడానికి సిద్ధమవుతున్నానని చెప్పారు. భగవతి ముఖద్దం తోల నివాసి. ఇక్కడ వాతావరణం సాధారణంగా పొడిగా ఉంటుంది మరియు ఇక్కడ నేల కూడా రాళ్లతో ఉంటుంది. చాలా కాలంగా నివాసితులు వరి, మొక్కజొన్న, గోధుమలు మరియు అపరాలు (పప్పుధాన్యాలు) సాగు చేస్తున్నారు. అయితే భగవతి ఇక్కడ మామిడి మొక్కలు నాటడం ఇదే తొలిసారి. మామిడి పండ్లతో మంచి దిగుబడులు వస్తాయని ఆశించిన ఆమె ప్రస్తుతం మామిడి సాగులోనూ గణనీయ వృద్ధి సాధించారు.
గ్రామంలో వ్యవసాయ మార్పు కోసం లిఫ్ట్ ఇరిగేషన్ సిస్టమ్ ప్రారంభించారు. ఇందుకోసం గ్రామంలో స్వయం సహాయక సంఘాలను ఏర్పాటు చేసి ముందుగా మహిళలు వ్యవసాయానికి సాగునీటి సమస్య పరిష్కారానికి ప్రతిజ్ఞ చేయించారు. గ్రామంలో నీటి సమస్య ఎక్కువగా ఉన్నందున అన్ని పంటల నాణ్యత దెబ్బతింటోంది. దీని తరువాత చాలా చర్చలు మరియు మార్గదర్శకాల తరువాత మహిళలు గ్రామంలో సోలార్ పంపులను అమర్చారు. మొదట్లో కొంత ఇబ్బంది వచ్చినా దాని ప్రయోజనాలు తెలుసుకున్న తర్వాత పని సులువైంది. దీనికి మహిళలందరూ సహకరించడం ప్రారంభించారు.
రాష్ట్ర రాజధాని భోపాల్కు 490 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న ముకద్దం తోలాకు చెందిన రాంలీ బాయి అనే మహిళా రైతు మరియు ఆమె భర్త మొక్కజొన్న, పప్పులు మరియు టమోటాలను పండిస్తారు. స్థానిక మార్కెట్లో ఉత్పత్తిలో కొంత భాగాన్ని విక్రయిస్తున్నారు. తన పొలంలో మామిడి పండించాలనే ఆలోచన ఎప్పుడూ లేదని.. అయితే ఇప్పుడు తాను మంచి వ్యవసాయం చేయగలనని, ఇప్పుడు తన వ్యవసాయ క్షేత్రంలో మామిడి సాగు చేస్తూ మంచి ఆదాయాన్ని పొందుతున్నానని అన్నారు.