Sunflower harvesting: ప్రొద్దు తిరుగుడు పంట కోత సమయం లో తీసుకోవలసిన జాగ్రత్తలు

Sunflower వేరుశనగ నూనె, నువ్వులనూనె కంటె కూడ ప్రొద్దు తిరుగుడు నూనె శ్రేష్ఠమైనది. దీని నుండి వనస్పతి కూడ తయారు చేస్తారు. వార్నిష్‌, సబ్బు, కలప పరిశ్రమల్లో కూడ ఈ నూనెను విస్తారంగా ఉపయోగిస్తున్నారు. నూనె తీసిన తర్వాత వచ్చే పిండి పశువుల దాణాగా ఉపయోగపడుతుంది. సువాసన కలిగిన లినోలిక్‌ ఆమ్లం ఎక్కువగా ఉండి, లినోలినిక్‌ ఆమ్లం లేక పోవటం వలన ప్రొద్దుతిరుగుడు పంట చాలా ఆదరణలోకి వచ్చింది. దీని నూనె గుండెపోటుగల వారికి మంచిది. మన రాష్ట్రంలో ఈ పంటను 4.18 లక్షల ఎకరాల్లో పండిస్తూ 3.32 లక్షల టన్నుల దిగుబడి సాదిస్తున్నాం. సగటు ఉత్పాదకత హెక్టారుకు 794 కిలోలు (2008-09).

విత్తే సమయం :

నీటిపారుదల పంటగా సంవత్సరం పొడవున పండించవచ్చు. ప్రొద్దుతిరుగుడు విత్తనం విత్తేటపుడు గుర్తుంచుకోవలసిన ముఖ్యమయిన విషయమేమంటే పూతదశ మరియు గింజలు తయారయ్యేదశలో పంట దీర్ఘకాల వర్షంతోగాని లేదా పగటి ఉష్ణోగ్రత 380 సెల్సియస్‌కంటే ఎక్కువగాగాని ఉండకుండా చూసుకోవాల్సి వుంటుంది. రబీ మరియు వేసవిలో విత్తిన పంట ఖరీఫ్‌ పంట కంటే ఎక్కువ దిగుబడి నిస్తుంది.

ఖరీఫ్‌లో తేలికపాటి నేలల్లో జూన్‌ రెండవ పక్షం నుండి జులై 15వ తేదీ వరకు, బరువు నేలల్లో ఆగష్టు రెండవ పక్షంలో విత్తుకోవచ్చు. రబీలో వర్షాధారం కింద సెప్టెంబర్‌లో, నీటిపారుదల కింద అక్టోబర్‌ రెండవ పక్షం నుండి జనవరి మొదటి పక్షం వరకు విత్తుకోవచ్చు. వేసవిలో నీటిపారుదల కింద జనవరి రెండవ పక్షం నుండి ఫిబ్రవరి మొదటి పక్షం వరకు విత్తుకోవచ్చు. ఎర్రనేలలు మరియు నల్లరేగడి నేలల్లో వరి తరువాత ప్రొద్దుతిరుగుడు వేసుకొనే పక్షంలో డిసెంబరు ఆఖరివారం నుండి జనవరి మొదటి వారం వరకు విత్తుకోవాలి. విత్తే సమయం కూడా ప్రొద్దుతిరుగుడు యొక్క నూనె నాణ్యతను పెంచుతుంది. పువ్వు వికసించే మరియు విత్తనం గట్టి పడే సమయంలో ఎక్కువగా పగలు (12 గం||లు) మరియు సూర్యరశ్మి ఉన్నట్లయితే నూనె శాతం ఎక్కువగా వస్తుంది.

నేలలు :

నీరు నిల్వఉండని తటస్థభూములయిన ఎర్ర, చల్కా, ఇసుక, రేగడి మరియు ఒండ్రునేలలు దీని సాగుకు శ్రేష్ఠం. ఉదజని సూచిక 6.5 నుండి 8.0 ఉన్న నేలలు ఈ పంటకు చాలా అనువైనవి. ఆమ్ల లక్షణాలు కలిగిన నేలల్లో కంటే కొద్దిగా క్షార లక్షణాలు గల నేలల్లో బాగా పండుతుంది. ఆమ్ల లక్షణాలు ప్రొద్దుతిరుగుడు యొక్క మొలకెత్తు స్వభావాన్ని, మొక్క పెరుగుదలను, నూనె శాతాన్ని మరియు మొక్కల పటుత్వాన్ని తగ్గించి దిగుబడి తక్కువగా వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. ఈ పంట అధిక తేమను తట్టుకోలేదు కావున లోతట్టు మరియు సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లో సాగుచేయరాదు. తేమ ఎక్కువ కాలం నిల్వఉంచుకోగల నల్లరేగడి నేలల్లో రబీ, వేసవి మరియు వసంత కాలపు పంటలు వేసుకోవచ్చు.

కోత

నాటిన రకాన్ని బట్టి, పొద్దుతిరుగుడు-పంట దాదాపు 90 నుండి 120 రోజులలో పరిపక్వం చెందుతుంది. ఎక్కువ లేదా తక్కువ ఉష్ణోగ్రతల ద్వారా వాతావరణ మార్పులు ఒక వారం వ్యవధిని మార్చవచ్చు. మొక్క శారీరక పరిపక్వతకు చేరుకున్న తర్వాత ఎప్పుడైనా కోత చేయవచ్చు. పరిపక్వత సమయంలో పంటను పండించడం ద్వారా అత్యధిక విత్తనం మరియు నూనె దిగుబడి, నూనె నాణ్యతను పొందవచ్చు. కానీ ఈ దశలో విత్తన తేమ శాతం 30-40% ఎక్కువగా ఉంటుంది, ఈ దశలో కోత కు సురక్షితమైన నిల్వ మరియు ప్రాసెసింగ్ కోసం అధిక ఎండబెట్టడం ఖర్చులు ఎక్కువ అవుతాయి.

తలల వెనుక భాగం ఆకుపచ్చ నుండి నిమ్మ-పసుపు రంగులోకి మారినప్పుడు మొక్కపై శారీరక పరిపక్వత స్పష్టంగా నిర్ణయించబడుతుంది. (ఎ) తల వెనుక భాగం నిమ్మ-పసుపు రంగులోకి మారినప్పుడు క్షేత్ర స్థాయిలో పంట కోత చేయవచ్చు. (బి) 10% తలలు గోధుమ రంగులోకి మారాలి మరియు (సి) విత్తనాల కొనకు జోడించిన పుష్పగుచ్ఛాలు సహజంగా రాలిపోతాయి. శారీరక పరిపక్వత సమయంలో పైభాగంలో 5-6 ఆకుపచ్చ ఆకులు ఉంటాయి. పంట పరిపక్వత నాటికి మిగిలిన అన్ని ఆకులు ఎండిపోతాయి. అత్యవసర సమయాల్లో  ఏకరూపతను పొందడం కోసం, ఈ కాలాన్ని తగ్గించడానికి రసాయన డీఫోలియంట్‌ను ఉపయోగించి డెసికేషన్ చేయవచ్చు. సిఫార్సు చేయబడిన రసాయనం ‘డిక్వాట్ రెగ్లోన్-టిసి అనే వాణిజ్య పేరుతో  విక్రయించబడుతుంది. దీనిని 100 లీటర్ల నీటిలో కరిగించి 30-75 లీటర్లు/హెక్టారు చొప్పున  పిచికారీ చేయాలి.