Sunflower వేరుశనగ నూనె, నువ్వులనూనె కంటె కూడ ప్రొద్దు తిరుగుడు నూనె శ్రేష్ఠమైనది. దీని నుండి వనస్పతి కూడ తయారు చేస్తారు. వార్నిష్, సబ్బు, కలప పరిశ్రమల్లో కూడ ఈ నూనెను విస్తారంగా ఉపయోగిస్తున్నారు. నూనె తీసిన తర్వాత వచ్చే పిండి పశువుల దాణాగా ఉపయోగపడుతుంది. సువాసన కలిగిన లినోలిక్ ఆమ్లం ఎక్కువగా ఉండి, లినోలినిక్ ఆమ్లం లేక పోవటం వలన ప్రొద్దుతిరుగుడు పంట చాలా ఆదరణలోకి వచ్చింది. దీని నూనె గుండెపోటుగల వారికి మంచిది. మన రాష్ట్రంలో ఈ పంటను 4.18 లక్షల ఎకరాల్లో పండిస్తూ 3.32 లక్షల టన్నుల దిగుబడి సాదిస్తున్నాం. సగటు ఉత్పాదకత హెక్టారుకు 794 కిలోలు
విత్తే సమయం :
నీటిపారుదల పంటగా సంవత్సరం పొడవున పండించవచ్చు. ప్రొద్దుతిరుగుడు విత్తనం విత్తేటపుడు గుర్తుంచుకోవలసిన ముఖ్యమయిన విషయమేమంటే పూతదశ మరియు గింజలు తయారయ్యేదశలో పంట దీర్ఘకాల వర్షంతోగాని లేదా పగటి ఉష్ణోగ్రత 380 సెల్సియస్కంటే ఎక్కువగాగాని ఉండకుండా చూసుకోవాల్సి వుంటుంది. రబీ మరియు వేసవిలో విత్తిన పంట ఖరీఫ్ పంట కంటే ఎక్కువ దిగుబడి నిస్తుంది.
ఖరీఫ్లో తేలికపాటి నేలల్లో జూన్ రెండవ పక్షం నుండి జులై 15వ తేదీ వరకు, బరువు నేలల్లో ఆగష్టు రెండవ పక్షంలో విత్తుకోవచ్చు. రబీలో వర్షాధారం కింద సెప్టెంబర్లో, నీటిపారుదల కింద అక్టోబర్ రెండవ పక్షం నుండి జనవరి మొదటి పక్షం వరకు విత్తుకోవచ్చు. వేసవిలో నీటిపారుదల కింద జనవరి రెండవ పక్షం నుండి ఫిబ్రవరి మొదటి పక్షం వరకు విత్తుకోవచ్చు. ఎర్రనేలలు మరియు నల్లరేగడి నేలల్లో వరి తరువాత ప్రొద్దుతిరుగుడు వేసుకొనే పక్షంలో డిసెంబరు ఆఖరివారం నుండి జనవరి మొదటి వారం వరకు విత్తుకోవాలి. విత్తే సమయం కూడా ప్రొద్దుతిరుగుడు యొక్క నూనె నాణ్యతను పెంచుతుంది. పువ్వు వికసించే మరియు విత్తనం గట్టి పడే సమయంలో ఎక్కువగా పగలు (12 గం||లు) మరియు సూర్యరశ్మి ఉన్నట్లయితే నూనె శాతం ఎక్కువగా వస్తుంది.
నేలలు :
నీరు నిల్వఉండని తటస్థభూములయిన ఎర్ర, చల్కా, ఇసుక, రేగడి మరియు ఒండ్రునేలలు దీని సాగుకు శ్రేష్ఠం. ఉదజని సూచిక 6.5 నుండి 8.0 ఉన్న నేలలు ఈ పంటకు చాలా అనువైనవి. ఆమ్ల లక్షణాలు కలిగిన నేలల్లో కంటే కొద్దిగా క్షార లక్షణాలు గల నేలల్లో బాగా పండుతుంది. ఆమ్ల లక్షణాలు ప్రొద్దుతిరుగుడు యొక్క మొలకెత్తు స్వభావాన్ని, మొక్క పెరుగుదలను, నూనె శాతాన్ని మరియు మొక్కల పటుత్వాన్ని తగ్గించి దిగుబడి తక్కువగా వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. ఈ పంట అధిక తేమను తట్టుకోలేదు కావున లోతట్టు మరియు సముద్ర తీర ప్రాంతాల్లో సాగుచేయరాదు. తేమ ఎక్కువ కాలం నిల్వఉంచుకోగల నల్లరేగడి నేలల్లో రబీ, వేసవి మరియు వసంత కాలపు పంటలు వేసుకోవచ్చు.
పొటాషియం
అనేక భారతీయ నేలల్లో పొటాషియం పుష్కలంగా ఉన్నందున పొటాషియం లోపం సాధారణం కాదు. పొటాషియం లోపం ఆకు కణజాలంలో 1.1 నుండి 2.4% K తో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. చాలా మొక్కలు తమ అవసరానికి మించి K ని గ్రహిస్తాయి మరియు పొద్దుతిరుగుడు 5.0 % K లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కలిగి ఉండవచ్చు. హెక్టారుకు 50 కిలోల కేటగిరీని ఉపయోగించడం వల్ల కె భూసార పరీక్ష స్థాయి 50 నుండి 100 మి.గ్రా/కిలో ఉన్న నేలల్లో హెక్టారుకు 2 టన్నుల దిగుబడి వస్తుంది మరియు <50 మి.గ్రా/కిలో కె. ఉన్న నేలల్లో 70 కిలోల ఎరువు K. పొద్దుతిరుగుడు మాత్రమే తొలగిస్తుంది. విత్తనంలో K యొక్క చిన్న పరిమాణం, కానీ మంచి వృక్షసంపద అభివృద్ధికి గణనీయమైన మొత్తంలో K అవసరం. అందువలన స్టోవర్లో చాలా K వదిలివేయబడుతుంది.
సాధారణంగా, వర్షాధారం కోసం 40 50 40 కిలోల N: PO, KO/ha మరియు సాగునీటి పరిస్థితులలో 60: 80: 60 kg N: PO, K,O/ha ఎరువుల మోతాదును హైబ్రిడ్లు మరియు దీర్ఘకాలిక రకాలు అనుసరించవచ్చు, మరియు స్వల్పకాలిక రకాలకు 30: 40: 30 కిలోల N: PO,:K,Q/ha తక్కువ మోతాదు.
స్థిరమైన పొద్దుతిరుగుడు ఉత్పత్తికి మట్టిలో మంచి సేంద్రీయ పదార్థాల స్థాయిని నిర్వహించడం ముఖ్యం). సిఫార్సు చేయబడిన ఎరువులతో కలిపి 5 నుండి 10 టన్నుల పొలాల ఎరువు (FYM)ని వార్షికంగా చేర్చడం వలన వాంఛనీయమైన పొద్దుతిరుగుడు దిగుబడిని కొనసాగించవచ్చు. సైట్ నిర్దిష్ట సమీకృత పోషక నిర్వహణ ఎరువుల వినియోగాన్ని తగ్గిస్తుంది. మెరుగైన నేల సంతానోత్పత్తి మరియు స్థిరత్వంతో పోషక-వినియోగ సామర్థ్యం మరియు ఉత్పాదకతను పెంచుతుంది.