మామిడి తోటలలో కోత అనంతరం యాజమాన్య పద్దతులు

               మామిడి సాగు విస్తీర్ణంలో మరియు ఉత్పత్తిలో దేశంలోనే ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్రం రెండవ స్థానంలోఉన్నది. రాష్ట్రంలో దాదాపుగా మూడు లక్షల హెక్టార్లలో మామిడి పంట సాగులో ఉంది. ప్రతి ఏడాది దాదాపు 28-30 లక్షల మెట్రిక్‌ టన్నుల దిగుబడి వస్తుందని అంచనా. ప్రస్తుతం మారుతున్న వాతావరణ పరిస్థితుల వల్ల రాష్ట్రంలో చాలా చోట్ల మామిడి పూత ఆలస్యంగా వచ్చి అకాల వర్షాల కారణంగా పంట నష్టం వాటిల్లడంతో ఈ ఏడాది దిగుబడి బాగా తగ్గింది. రాబోయే కాలంలో దిగుబడులు తగ్గకుండా, మామిడి రైతులు కోత తర్వాత సరైన యాజమాన్యం పాటించడం ద్వారా వచ్చే ఏడాది సక్రమంగా పూత రావడంతో పాటు అధికదిగుబడులు పొందడానికి అవకాశం ఉంటుంది. మామిడి కోత అనంతరం అనగా జూలై-ఆగస్టు నెలల్లో కొమ్మల కత్తిరింపులు, ఎరువుల యాజమాన్యం, నీటి యాజమాన్యంతో పాటుగా అవసరానికి అనుగుణంగా సస్యరక్షణ చర్యలు చేపట్టడం ద్వారా అధిక దిగుబడిని పొందడానికి అవకాశం ఉంటుంది.

విశ్రాంతి సమయం :
విపరీతమైన ఎండల కారణంగా ఏర్పడిన వర్షాభావ పరిస్థితులు, పండ్ల ద్వారా తమ శక్తిని విపరీతంగా కోల్పోవడం వల్ల, మామిడి పంట కోత అనంతరం చెట్లు చాలా బలహీనంగా పెరుగుదల లేకుండా కొన్నిరోజుల పాటు నిద్రావస్థలో ఉంటాయి. కాబట్టి మామిడి కాయలు కోసిన తర్వాత సుమారు 15-20 రోజుల వరకూ తోటలో ఎలాంటి పనులు చేయకుండా చెట్లకు విశ్రాంతి ఇవ్వాలి. చెట్లు బలం పుంజుకునేందుకు నీటి తడులు ఇస్తే మంచిది. నీటిని సమృద్ధిగా ఇవ్వడం ద్వారా చెట్లు కోలుకుంటాయి.

కొమ్మ కత్తిరింపులు :
తగిన విశ్రాంతి సమయం అనంతరం ఎండిన, అడ్డంగా పెరిగిన నేలబారుగా ఉన్న కొమ్మలను తీసివేయాలి. అలాగే కాపు కాసిన కొమ్మలను ఒక కనుపు వెనకకు కత్తిరించాలి. చెట్టు ఆకారం విప్పారిన గొడుగులా ఉన్నట్లయితే, సూర్యరశ్మి, గాలి ప్రసరణ బాగా ఉండి, పూత కాత బాగుంటాయి. గుబురుగా పెరిగిన చెట్లలో సూర్యరశ్మి, గాలి లోపలికి ప్రసరించే విధంగా తల పైన 3-4 అంగుళాల మందం ఉన్న కొమ్మలను కోసి వాటి మధ్య ఖాళీ ఏర్పరచాలి. ఈ విధంగా కత్తిరింపులు చేయడం వల్ల మధ్యాహ్నం సమయంలో ఎండ చెట్టు మొదళ్ళ మీద పడుతుంది. అవసరమైతే తూర్పు-పడమర దిశల్లో కూడా రెండు మూడు అంగుళాల మందం ఉన్న కొమ్మలను కత్తిరించి బొమ్మల మధ్యలో ఖాళీ ఏర్పడేలా చేసినట్లయితే సూర్యుడు తూర్పున ప్రయాణించేటప్పుడు ఖాళీ ప్రదేశాల గుండా లోపలికి ప్రసరిస్తుంది. ఈ కత్తిరింపులు కొమ్మలు ఆకులు ఎక్కువగా ఉండే రకాలైన ఆల్ఫాన్సా, బంగినపల్లి, నీలం వంటి రకాలకు తప్పనిసరిగా చేయాలి.

•  కొమ్మ కత్తిరింపులు ప్రూనింగ్‌ సా, ప్రూనింగ్‌ సికేచర్‌, ప్రూనింగ్‌ నైఫ్‌ వంటి పరికరాలతో మాత్రమే చేయాలి.
• సాధారణ కత్తులు వాడి కొమ్మలను అడ్డదిడ్డంగా నరికితే కొమ్మలు పగుళ్ళు ఏర్పడి, తెగుళ్ల బారిన పడే అవకాశం ఉంది.
•  పై నుంచి కింద వరకు కత్తిరించిన తరువాత కాపర్‌ ఆక్సీక్లోరైడ్‌ పేస్టుగా చేసి పూత పూయాలి. అవసరమైతే మళ్ళీ కాపర్‌ ఆక్సీక్లోరైడ్‌ మూడు గ్రాములు ఒక లీటరు నీటికి కలిపిన ద్రావణాన్ని చెట్లపై పిచికారీ చేయాలి.
•  అలాగే కత్తిరింపులు అనంతరం చెట్లు బలం పుంజుకోవడానికి 10 గ్రాముల యూరియా 5 గ్రాములు జింక్‌ సల్ఫేట్‌ కలిపి పిచికారీ చేసినట్లయితే త్వరగా కోలుకొని కొత్త చిగురులు పెడతాయి.
•  ఈ విధంగా కొమ్మలను ప్రతి సంవత్సరం కత్తిరింపులు చేయడం వల్ల క్రమం తప్పకుండా కాపు నిలకడగా వస్తుంది. అంతే గాక మరియు వెలుతురు సక్రమంగా అందడం వల్ల వివిధ చీడపీడలు తెగుళ్లు ఆశించకుండా నివారించబడతాయి.

సేద్య పనులు మరియు ఎరువుల వాడకం :

•  తొలకరి వర్షాలు పడిన తర్వాత తోటల్లో వాలుకు అడ్డంగా చెట్ల మధ్యన రెండు మూడు సార్లు దున్నాలి. దీనివల్ల వర్షపు నీరు ఇంకిపోయి పురుగు యొక్క గుడ్లు మరియు కోశస్థ దశలు సూర్యరశ్మి తగిలి చనిపోతాయి.
•  మామిడి కొమ్మ కత్తిరింపుల అనంతరం ప్రతి సంవత్సరం సేంద్రియ మరియు రసాయన ఎరువులను తప్పనిసరిగా వేసి దిగుబడిని పెంచవచ్చు.
•  తోటను దున్నే సమయంలో ఎకరాకు 4-5 టన్నుల పశువుల ఎరువు 200 కిలోల చెట్లమధ్య చల్లుకొని కలియదున్నాలి.
•  చెట్ల మధ్య దున్నడం పూర్తయిన తరువాత చెట్టు వయసుని బట్టి ఎరువుల మోతాదును రెండు సమభాగాలుగా చేసి కొమ్మ కత్తిరింపులు చేసిన తరువాత ఒకసారి మరియు కాయ గింజ పరిమాణంలో ఉన్నప్పుడు ఒకసారి వేయాలి.
• ఎరువుల మోతాదును ఒక సంవత్సరం వయసున్న చెట్టుకు 25 కిలోల పశువుల ఎరువు, 217 గ్రాముల యూరియా, 625 గ్రాముల సింగిల్‌ సూపర్‌ ఫాస్ఫేట్‌, మరియు 167 గ్రాముల మ్యూరేట్‌ ఆఫ్‌ పొటాష్‌ చొప్పున వేయాలి.
•  ఐదు సంవత్సరముల వయస్సు ఉన్న చెట్టుకు 50 కేజీల పశువుల ఎరువు ఒక కిలో యూరియా, మూడు కిలోల సింగిల్‌ సూపర్‌ ఫాస్ఫేట్‌ అలాగే ఒక కిలో మ్యూరేట్‌ ఆఫ్‌ పొటాష్‌ చొప్పున వేయాలి.
•  పది లేదా అంత కంటే ఎక్కువ వయసున్న చెట్టుకు 60 నుంచి 70 కేజీల పశువుల ఎరువు, రెండు కిలోల యూరియా, ఆరు కిలోల సూపర్‌ ఫాస్పేట్‌ మరియు 1670 గ్రాముల మ్యూరేట్‌ ఆఫ్‌ పొటాష్‌ వేయాలి.
•  కొత్తగా చిగురులు వేసే సమయంలో అంటే సెప్టెంబర్‌ , అక్టోబర్‌ నెలల్లో సూక్ష్మపోషక మిశ్రమాలు ఫార్ములా 4 లేదా స్పెషల్‌ వంటివాటిని 5 గ్రాముల చొప్పున లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారి చేస్తే మంచి ఫలితం ఉంటుంది.
•  మొదటిదఫా ఎరువులు వేసిన అనంతరం తదుపరి చెట్ల మధ్య ఖాళీ స్థలంలో జీలుగ, జనుము వంటి పచ్చిరొట్ట ఎరువులు విత్తనాలను చల్లి పచ్చిరొట్ట పైర్లు పూత దశకు చేరుకున్నాక తోటలో కలియదున్నడం వల్ల సేంద్రియకర్భనం మరియు ఇతర పోషకాల లభ్యత పెరుగుతుంది.
•  పచ్చిరొట్టను దున్నే సమయంలో ప్రతి చెట్టుకు 500 గ్రాముల జింక్‌ సల్ఫేట్‌ 500 గ్రాముల మెగ్నీషియం సల్ఫేట్‌ 100 గ్రాముల బోరాన్‌ వేసి కలియదున్నడం వల్ల మామిడిలో పూత అధికంగా రావడానికి ఆస్కారం ఉంటుంది.

సస్యరక్షణ పద్ధతులు :
మామిడి కాయల కోత తర్వాత సాధారణంగా కాండం తొలిచే పురుగు, బెరడు తొలిచే పురుగు ఆకులపై బుడిపెలు చేసే పురుగు ఆశించి నష్టపరుస్తాయి. ఈ దశలో మామిడి చెట్లను చాలా మంది రైతులు పట్టించుకోక నిర్లక్ష్యం చేస్తుంటారు. అందువల్ల పురుగులు ఉధృతి ఎక్కువగా అవ్వడం వలన మొక్కలు బలహీనపడతాయి. మామిడి తోటలను పరిశుభ్రంగా ఉంచుకోవడం ద్వారా ఈ పురుగుల తీవ్రతను తగ్గించుకోవచ్చు. కాండం తొలిచే పురుగు ఆశించే భాగాలను శుభ్రం చేసి అవసరమైతే వాటిని జాగ్రత్తగా కత్తిరించి నాశనం చేయాలి. కాండం కొమ్మలపైన పురుగులు చేసిన రంధ్రాలలో డైక్లోరోవాస్‌ మందు ద్రావణం లీటరు నీటికి 10 మిల్లీ లీటర్లు చొప్పున కలిపి దూదిలో ముంచి పురుగు చేసిన రంధ్రాలలో ఉంచి మట్టితో కప్పి ఉంచాలి.
దీని వలన లోపల ఉన్న పురుగులు చనిపోతాయి. ఆకు గూడు పురుగులు ఆకుపై బొడిపె చేసే పురుగులు ఆకు చుట్టు పురుగు నివారణకు క్లోరిపైరిఫాస్‌ రెండు మిల్లీ లీటర్లు లేదా ఇమామెక్టిన్‌ బెంజోయేట్‌ 0.5 గ్రాములు లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి. మామిడిలో కాండం పై గాయాలు అవడం వల్ల బంక కారు తెగులు, కొమ్మలపై నల్లగట్టు తెగులు ఎక్కువ శాతం నష్టపరుస్తాయి. ఈ తెగులు ఆశించిన కొమ్మలను కత్తిరించి నాశనం చేయాలి మిగిలిన కొమ్మల్లో బంక, నల్ల కట్టను గోనెసంచి గుడ్డతో రుద్ది శుభ్రపరిచి కాపర్‌ ఆక్సీక్లోరైడ్‌ 3 గ్రాములు లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేసి తెగుళ్ళ వ్యాప్తిని నివారించవచ్చు.

డా. జి. చిట్టిబాబు,శాస్త్రవేత్త (సస్యరక్షణ), డా. డి. చిన్నం నాయుడు (కార్యక్రమ సమన్వయ కర్త), డా. ఎస్‌. నీలవేణి, శాస్త్రవేత్త (విస్తరణ), కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం ,9849035068