Banned Pesticides 2021-22: పెరుగుతున్న పురుగు మందుల వాడకం, పేరుకుపోతున్న అవశేషాలు, ప్రజల ఆరోగ్యం పైన హాని, కీటకాలలో పురుగు మందులను తట్టుకునే గుణం వంటి అంశాలను పరిగణలోకి తీసుకుని భారత ప్రభుత్వం ప్లాంట్ ప్రొటెక్షన్ అడ్వైసర్ కింద పేర్కొని వున్న మందుల తయారీ, ఉపయోగంపై హద్దులు జారీ చేసినది. కంపెనీలు ఈ కింద పేర్కొన్న మందులు తయారు చేసినా, లేక రైతులు కొన్నా కూడా కేసులు అయ్యే అవకాశం ఉంటుంది. కావున రైతులు దీనిపైన అవగాహనతో ఉండడడం అనివార్యం.
1. అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్: అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్తో పెస్ట్ కంట్రోల్ ఆపరేషన్స్ ప్రభుత్వం/ప్రభుత్వం ద్వారా మాత్రమే చేపట్టవచ్చు. సంస్థలు /ప్రభుత్వం కింద సంస్థలు / పెస్ట్ కంట్రోల్ ఆపరేటర్లు, ప్రభుత్వ కఠిన పర్యవేక్షణ నిపుణులు లేదా మొక్కల సంరక్షణ సలహాదారుచే ఆమోదించబడిన వ్యక్తులచేత మాత్రమే ఉపయోగించబడాలి. ప్రభుత్వం భారతదేశంలో 1 అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్ 15 % 12 గ్రా టాబ్లెట్ మరియు 2 అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్ 6% టాబ్లెట్ ఉపయోగానికి మినహాయింపు ఇచ్చినది. [RC నిర్ణయం సర్క్యులర్ F నం. 14-11(2)-CIR-II (వాల్యూం. II) తేదీ 21-09-1984 మరియు జి.ఎస్.ఆర్. 371(E) తేదీ 20 మే 1999]. 102-11-2007న జరిగిన 282వ RC నిర్ణయం మరియు, 215-02-2012న జరిగిన 326వ RC నిర్ణయం.
అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్ ట్యూబ్ ప్యాక్ల ఉత్పత్తి, మార్కెటింగ్ మరియు ఉపయోగంలో 10 మరియు 20 మాత్రల సామర్థ్యంతో ప్రతి అల్యూమినియం ఫాస్ఫైడ్ 3 గ్రా ట్యాబ్లేట్ల వినియోగం పూర్తిగానిషేధించబడింది. (S.O.677 (E) తేదీ 17 జూలై, 2001)
2. కెప్టెన్: కాప్టాఫోల్ను ఫోలియర్ స్ప్రేగా ఉపయోగించడం నిషేధించబడింది. కెప్టెన్ సీడ్ డ్రస్సర్గా మాత్రమే ఉపయోగించబడుతుంది.(S.O.569 (E) తేదీ 25 జూలై, 1989). పొడి విత్తనానికి క్యాప్టాఫోల్ 80% పొడిని తయారు చేయడం మినహా దేశంలో ఉపయోగించడం కోసం చికిత్స (DS)నిషేధించబడింది. దీనిని ఎగుమతి కోసం మాత్రమే తయాఋ చేయాలి. (S.O.679 (E) తేదీ 17 జూలై, 2001).
3. సైపర్మెత్రిన్: సైపర్మెత్రిన్ 3 % స్మోక్ జనరేటర్ మాత్రమే ఉపయోగించాలి. పెస్ట్ కంట్రోల్ ఆపరేటర్ల ద్వారా మరియు సాధారణ ప్రజలచే ఉపయోగించడం అనుమతించబడదు. [ఆర్డర్ ఆఫ్ హాన్,బుల్ ఢిల్లీ హైకోర్టు WP(C) 10052 ఆఫ్ 2009 తేదీ 1407- 2009 మరియు LPA 429/2009 తేదీ 08-09-2009]
4. డాజోమెట్: టీ (తేయాకు) పై డాజోమెట్ వాడకం అనుమతించబడదు. (S.O.3006 (ఇ) డిసెంబర్ 31, 2008 తేదీ).
పెరుగుతున్న పురుగు మందుల వాడకం, పేరుకుపోతున్న అవశేశాలు, ప్రజల ఆరోగ్యం పైన హాని, కీటకాలలో పురుగు మందులను తట్టుకునే గుణం వంటి అంశాలను పరిగణలోకి తీసుకుని భారత ప్రభుత్వం ప్లాంట్ ప్రొటెక్షన్ అడ్వైసర్ గారు కింద పేర్కొనివున్న మందుల తయారీ, ఉపయోగంపై హద్దులు జారీ చేసినది. కంపెనీలు ఈ కింద పేర్కొన్న మందులు తయారు చేసినా, లేక రైతులు కొన్నా కూడా కేసులు ఆయె అవకాశం ఉంటుంది. కావున రైతులు దీనిపైనా అవగాహనతో ఉండడడం అనివార్యం.
5. డిక్లోరో డిఫెనిల్: ట్రైక్లోరోథేన్ (DDT) దేశీయ ప్రజారోగ్యం కోసం DDT ఉపయోగం వార్షికంగా 10,000 మెట్రిక్ టన్నుల వరకు మాత్రమే పరిమితం చేయబడింది. ఏదైనా పెద్ద అంటువ్యాధి సంభవించినప్పుడు మినహా దీనిని ఉపయోగించడం నిషిద్ధం. M/s హిందుస్థాన్ ఇన్సెక్టిసైడ్స్ లిమిటెడ్, మాత్రమే దేశంలో DDT తయారీ తయారు చేయడానికి అనుమతింపబడినది. ఈ సంస్థ ప్రజారోగ్య ప్రయోజనం కోసం వెక్టర్(రోగాలు వ్యాప్తి చేయు కీటకాల)పై ఉపయోగించడం కోసం లేదా ఇతర దేశాలకు ఎగుమతి చేయడానికి DDTని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. DDT యొక్క ఎగుమతి పార్టీలు ఖచ్చితంగా పేరా 2(బి) ఆర్టికల్ 3 ప్రకారం పెర్సిస్టెంట్ ఆర్గానిక్ కాలుష్య కారకాలపై స్టాక్హోమ్ కన్వెన్షన్(POPలు), (S.O.295 (E) తేదీ 8 మార్చి, 2006) పాటించాల్సిందే.
వ్యవసాయంలో DDT వాడకం ఉపసంహరించబడింది. చాలా ప్రత్యేకమైన పరిస్థితులలో మొక్కల సంరక్షణ కోసం DDTని ఉపయోగించాల్సిన పరిస్థితులు ఏర్పడినపుడు నేరుగా M/s హిందుస్థాన్ ఇన్సెక్టిసైడ్స్ లిమిటెడ్ నుండి రాష్ట్ర లేదా కేంద్ర ప్రభుత్వం కొనుగోలు చేయవచ్చు.ఇది నిపుణుల ప్రభుత్వ పర్యవేక్షణలో మాత్రమే ఉపయోగించాలి. (S.O.378 (E) తేదీ 26 మే, 1989).
6.ఫెనిట్రోథియాన్ : షెడ్యూల్ చేయబడిన ఎడారి ప్రాంతంలో మిడుత నియంత్రణ కోసం మరియు ప్రాజారోగ్యం కోసం మినహా వ్యవసాయంలో ఫెనిట్రోథియాన్ వాడకం నిషేధించబడింది. (S.O.706 (E) తేదీ 03 మే, 2007)
7. మిథైల్ బ్రోమైడ్ : మిథైల్ బ్రోమైడ్ను ప్రభుత్వం/ప్రభుత్వ సంస్థలు/పెస్ట్ కంట్రోల్ ఆపరేటర్లు ప్రభుత్వ కఠినమైన పర్యవేక్షణలో మాత్రమే ఉపయోగించవచ్చు. దీని ఉపయోగించే వారి నైపుణ్యం ప్లాంట్ ప్రొటెక్షన్ అడ్వైసర్ ద్వారా ఆమోదించబడి ఉండాలి. [G.S.R.371 (E) 20వ తేదీ మే, 1999 మరియు అంతకు ముందు RC నిర్ణయం]
8. మోనోక్రోటోఫాస్: మోనోక్రోటోఫాస్ను కూరగాయలపై ఉపయోగించడం నిషేధించబడింది. (S.O.1482 (E) తేదీ 10వ తేదీ, 2005)
9. ట్రిఫ్లురలిన్ : (i) నమోదు, దిగుమతి, తయారీ, సూత్రీకరణ, రవాణా, అమ్మకం మరియు గోధుమలలో ఉపయోగించడం మినహా అన్ని ఉపయోగాలు ఆగస్టు, 2018, 8వ తేదీ నుండి పూర్తిగా నిషేధించబదినవి.
(ii) ఇది జలచరాలకు విషపూరితం కాబట్టి నీటి దగ్గర, ఆక్వాకల్చర్ లేదా పిసికల్చర్ ప్రాంతంలో ఉపయోగించరాదు.దీని గురించిన సమాచారమును లేబుల్ మరియు కరపత్రం మీద తప్పనిసరిగా ముద్రించాలి. (వీడియో S.O 3951(E) తేదీ 8 ఆగస్టు, 2018)