1.బాక్టీరియల్ విల్ట్:(Bacterial wilt)
వ్యాధి లక్షణాలు:
- బంగాళాదుంపతో పాటు, వ్యాధికారక మిరప, టొమాటో, పొగాకు మరియు గుడ్డు వంటి మొక్కలను, అలాగే అనేక రకాల కలుపు మొక్కలను కూడా దెబ్బతీస్తుంది.
- బాక్టీరియల్ విల్ట్ ఇన్ఫెక్షన్ యొక్క లక్షణాలు సోకిన మొక్కల అన్ని భాగాలలో కనిపిస్తాయి.
- వ్యాధి సోకిన మొక్క వాడిపోవడం ప్రారంభమవుతుంది, ఆకుల చిట్కాల నుండి లేదా కాండం కొమ్మల నుండి మొదలై, మొక్క యొక్క అన్ని భాగాలకు వ్యాపిస్తుంది.
- ఆకులు వాటి పాదాల వద్ద పసుపు రంగులోకి మారుతాయి, అప్పుడు మొత్తం మొక్క వాడిపోయి చనిపోతుంది. కాండం కత్తిరించినప్పుడు గోధుమ రంగు ఉంగరం కనిపిస్తుంది.
- గడ్డ దినుసును సగానికి కట్ చేసినప్పుడు, నలుపు లేదా గోధుమ రంగు వలయాలు కనిపిస్తాయి. కాసేపు వదిలేస్తే లేదా పిండినట్లయితే, ఈ వలయాలు మందపాటి తెల్లటి ద్రవాన్ని వెదజల్లుతాయి.
- గడ్డ దినుసు కళ్ల నుంచి ద్రవం రావడం మరో లక్షణం. పంటలు పండినప్పుడు గడ్డ దినుసుల కళ్లకు మట్టి అంటుకోవడం ద్వారా ఇది సూచిస్తుంది. తీవ్రమైన ఇన్ఫెక్షన్ దుంపలు కుళ్ళిపోయేలా చేస్తుంది.
అనుకూల పరిస్థితులు:
- అధిక ఉష్ణోగ్రత, నేల తేమ, తక్కువ pH.
- నిల్వ ప్రదేశాలలో వెచ్చని ఉష్ణోగ్రతలలో వ్యాధి వేగంగా వ్యాపిస్తుంది. సోకిన విత్తనం కూడా పొలంలో వ్యాధికి మూలం కావచ్చు.
యాజమాన్యం:
- ఆమ్ల లేదా ఆల్కలీన్ నేల అనుకూలంగా లేనందున మట్టిలో సున్నం (డోలమైట్) వేయండి
బాక్టీరియల్ విల్ట్ వ్యాధికారక.
- ఎకరానికి 80 కిలోల వేపపిండిని వేయండి
- రెండు నుండి మూడు స్ప్రేలు (స్ట్రెప్టోమైసిన్ సల్ఫేట్ 9% + టెట్రాసిలిన్ హైడ్రోక్లోరైడ్ 1%) SP @ 20 రోజుల వ్యవధిలో 40 నుండి 50 ppm ద్రావణం. నాటిన 30 రోజుల తర్వాత మొదటి పిచికారీ చేయాలి.
2.లేట్ బ్లైట్:(Late blight)
వ్యాధి లక్షణాలు:
- ఈ వ్యాధి ఆకులు, కాండం మరియు దుంపలను దెబ్బతీస్తుంది. ప్రభావితమైన ఆకులు వేడినీటితో పొడుచుకున్నట్లుగా పొక్కులుగా కనిపిస్తాయి మరియు చివరికి కుళ్ళిపోయి ఎండిపోతాయి.
- ఎండిపోయినప్పుడు, ఆకులు గోధుమ లేదా నలుపు రంగులోకి మారుతాయి. అంటువ్యాధులు ఇంకా చురుకుగా ఉన్నప్పుడు, ఆకుల దిగువ భాగంలో పిండిలాగా కప్పబడిన మచ్చలు కనిపిస్తాయి.
- ప్రభావితమైన కాండాలు వాటి చిట్కాల నుండి నల్లబడటం ప్రారంభిస్తాయి మరియు చివరికి ఎండిపోతాయి.
- తీవ్రమైన ఇన్ఫెక్షన్ల వల్ల ఆకులన్నీ కుళ్లిపోయి, ఎండిపోయి నేలమీద పడిపోతాయి, కాండం
- ఎండిపోయి మొక్కలు చనిపోతాయి.
- ప్రభావితమైన దుంపలు వాటి చర్మం మరియు మాంసంపై పొడి గోధుమ రంగు మచ్చలను ప్రదర్శిస్తాయి. ఈ వ్యాధి చాలా త్వరగా పనిచేస్తుంది. దీనిని నియంత్రించకపోతే వ్యాధి సోకిన మొక్కలు రెండు, మూడు రోజుల్లో చనిపోతాయి.
అనుకూల పరిస్థితి:
- అధిక తేమ
- తక్కువ ఉష్ణోగ్రత మరియు ఆకు తడి
యాజమాన్యం:
- స్వల్పకాలిక రకాలను ఉపయోగించండి.
- 200 లీటర్ల నీటిలో క్యాప్టాన్ 50% WG @ 600 గ్రా (5 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే) లేదా క్యాప్టాన్ 50% WP @ 1 కేజీని 300- 400 లీటర్ల నీటిలో/ఎకరానికి లేదా క్యాప్టాన్ 75% WP @ 666 గ్రా 400 లీటర్ల నీటిలో/ ఎకరం (8 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే) లేదా క్లోరోథలోనిల్ 75% WP @ 350-500 గ్రా 240-320 లీటర్ల నీటిలో/ఎకరానికి (14 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ పిచికారీ)
Also Read: తామర పురుగు కట్టడికి హోమియో వైద్యం
3.ప్రారంభ ముడత:(Early blight)
వ్యాధి లక్షణాలు:
- ఇది బంగాళాదుంప యొక్క ఒక సాధారణ వ్యాధి, ఇది పెరుగుదల యొక్క ఏ దశలోనైనా ఆకులపై సంభవిస్తుంది మరియు ఆకు మచ్చలు మరియు ఆకుమచ్చ తెగులుకు కారణమవుతుంది.
- సాధారణంగా వ్యాధి లక్షణాలు గడ్డ దినుసులను పెంచే దశలో స్పష్టంగా కనిపిస్తాయి మరియు కోతకు దారితీస్తాయి.
- ప్రారంభ ఆకుమచ్చ తెగులు మొట్టమొదటగా మొక్కలపై చిన్న, నల్లటి గాయాలు ఎక్కువగా పాత ఆకులపై కనిపిస్తుంది.
- మచ్చలు విస్తరిస్తాయి మరియు అవి నాల్గవ అంగుళం వ్యాసం లేదా పెద్దవి అయ్యే సమయానికి, వ్యాధి ఉన్న ప్రాంతం మధ్యలో ఎద్దు కంటి నమూనాలో కేంద్రీకృత వలయాలు కనిపిస్తాయి.
- మచ్చల చుట్టూ ఉన్న కణజాలం పసుపు రంగులోకి మారవచ్చు. ఈ సమయంలో అధిక ఉష్ణోగ్రత మరియు తేమ సంభవిస్తే, చాలా వరకు ఆకులు చనిపోతాయి.
- కాండం మీద గాయాలు ఆకులపై ఉండే గాయాలు లాగానే ఉంటాయి, కొన్నిసార్లు అవి మట్టి రేఖకు సమీపంలో ఏర్పడితే మొక్కను చుట్టుముడతాయి.
అనుకూల పరిస్థితులు:
- వెచ్చని, వర్షం మరియు తడి వాతావరణం
యాజమాన్యం: క్యాప్టాన్ 50% WG @ 600 గ్రా/ఎకరానికి 200 లీటర్లు (5 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే) లేదా 300- 400 లీటర్ల నీటిలో క్యాప్టాన్ 50% WP @ 1 కేజీ/ ఎకరం లేదా ఎకరానికి 400 లీటర్ల నీటిలో 75% WP @ 666 గ్రా. (8 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే) లేదా క్లోరోథలోనిల్ 75% WP @ 350-500 గ్రా 240-320 l నీరు/ఎకరం (14 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే)
4.సాధారణ స్కాబ్:(Common scab)
వ్యాధి లక్షణాలు:
- రోగకారకము లెంటిసెల్స్ ద్వారా మరియు అప్పుడప్పుడు గాయాల ద్వారా అభివృద్ధి చెందుతున్న యువ దుంపలను సోకుతుంది.
- సాధారణ బంగాళాదుంప స్కాబ్ యొక్క లక్షణాలు చాలా మారుతూ ఉంటాయి మరియు బంగాళాదుంప గడ్డ దినుసు యొక్క ఉపరితలంపై వ్యక్తమవుతాయి. ఈ వ్యాధి ఉపరితలంతో సహా అనేక రకాల కార్క్ లాంటి గాయాలను ఏర్పరుస్తుంది.
- దెబ్బతిన్న దుంపలు గరుకుగా, పగిలిన చర్మాన్ని కలిగి ఉంటాయి, పొట్టు లాంటి మచ్చలు ఉంటాయి. తీవ్రమైన అంటువ్యాధులు బంగాళాదుంప తొక్కలు కఠినమైన నల్లటి వెల్ట్లతో కప్పబడి ఉంటాయి.
- ప్రారంభ అంటువ్యాధుల ఫలితంగా దుంపల ఉపరితలంపై ఎర్రటి-గోధుమ రంగు మచ్చలు ఏర్పడతాయి. దుంపలు పెరిగేకొద్దీ, గాయాలు విస్తరిస్తాయి, కార్కీ మరియు నెక్రోటిక్గా మారుతాయి.
అనుకూల పరిస్థితులు:
- అధిక నేల తేమకు అనుకూలంగా ఉండే తక్కువ నేల pH ఉన్న పొలాల్లో వ్యాధి సాధారణం. అధిక నీటిపారుదల వల్ల వ్యాధి సమస్యలు తీవ్రమవుతాయి.
యాజమాన్యం:
- థైరమ్ 75% WS @ 25 గ్రా/లీ నీటికి పిచికారీ చేయండి (7-10 రోజుల విరామం తర్వాత రెండవ స్ప్రే)
బాదావత్ కిషోర్ (పిహెచ్.డి), కసనబోయిన క్రిష్ణ (పిహెచ్.డి), జె. రాకేష్ (పిహెచ్.డి), జి. కిరణ్ (పిహెచ్.డి), ప్రొఫెసర్ జయశంకర్ తెలంగాణ రాష్ట్ర వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయం రాజేంద్రనగర్, హైదరాబాద్.
Also Read: ఇలా చేస్తే ఉల్లి సాగులో తిరుగులేదు