Integrated Pest Management: తెల్ల దోమ : తెల్లదోమ అనేక పంటలను ఆశించి నష్టపరుస్తుంది. అందుకే దీనిని పాలీఫాగస్ పురుగు అని అంటారు. ఇది దేశ వ్యాప్తంగా అనేక పంటలను రసం పీల్చి నష్టపరుస్తుంది. దీని గుడ్లు కొమ్మలుగా దీర్ఘవృత్తాకార ఆకారంలో, లేత పసుపు నుండి లేత గోధుమ రంగులో ఉంటాయి. ఆడ దోమ ఆకుల కింది ప్రక్క గుడ్లను పెడుతుంది. వేసవి కాలంలో గుడ్లు దాదాపు 3-7 రోజులలో పొందుతాయి. పిల్ల పురుగులు పేను లాగా ఉంటాయి, లేత పసుపు రంగులో ఆకుల దిగువ భాగంలో గుంపులుగా ఉండి రసం పీలుస్తూ ఉంటాయి. పెద్ద పురుగులు రెక్కలు, చిన్నగా, తెల్లటి రెక్కలు కలిగి చురుకుగా ఉంటాయి. వీటి జీవిత చక్రంలో పిల్ల మరియు పెద్ద పురుగులు రెండు రసం పీల్చి నష్టాన్ని కలిగిస్తాయి.
తెల్ల దోమను సహజ శత్రువులైన ఎన్కార్సియా ఫార్మోసా, ఎరెట్మోసెరస్ ఎస్పిపి, క్రిసోకారిస్ పెంథియస్ వంటి పురుగులు తెల్ల దోమ గుడ్లను ఆశించి నష్టపరుస్తాయి. అలాగే డైసిఫస్ హెస్పెరస్, లేస్వింగ్, లేడీబర్డ్ బీటిల్, బిగ్-ఐడ్ బగ్స్ (జియోకోరిస్ sp), మిరిడ్ బగ్, స్పైడర్, రెడువిడ్ బగ్, రాబర్ ఫ్లై, డ్రాగన్ ఫ్లై, ఓరియస్ sp. వంటివి తెల్లదోమ యొక్క పిల్ల మరియు పెద్ద పురుగులను తిని నష్టం తగ్గిస్తాయి. ఈ సహజ శత్రువులు పర్యావరణ హితంగా ఉంటాయి.
Also Read: Neem Pesticides: వేప నుండి ఇంటిలో పురుగుల మందు తయారు చేయడం ఎలా
పేనుబంక : దీని గుడ్లు చాలా చిన్నవిగా, మెరిసే నలుపు రంగులో ఉంటాయి. మొగ్గలు, కాండం మరియు బెరడుల పగుళ్లలో గుడ్లను పెడుతుంది. పిల్ల పురుగులు చిన్నగా ఉండి పెద్ద పురుగులను పోలి ఉంటాయి. పెద్ద పురుగుల శరీరం మృదువుగా ఉంటుంది. దీని ఉదరం చివరన కొమ్ములను పోలి ఉండే రెండు కార్నికల్స్ (సిఫున్కులి) కలిగి ఉంటాయి. ఇవి వాతావరణ పరిస్థితులపై ఆధారపడి వాటి జీవిత చక్రాన్ని 9-21 రోజులు పూర్తి చేసుకుంటాయి.
నష్టం లక్షణాలు:
• లేత రెమ్మలు మరియు కింద ఆకులపై గుంపులుగా ఉండి రసం పీల్చడం వలన ఆకులు వాడిపోతాయి.
• ఆకులు వంకర్లు తిరిగి ముడతలుగా మారుతాయి.
•మొక్క వృద్ధి కుంటుపడిపోతుంది.
• ఈ పురుగులు తిని ఆకుల పైన విసర్జన చేయుట కారణంగా నలుపు మసి ఆకుల పైన అభివృద్ధి చెందుతుంది.తద్వారా కిరణ జన్య సంయోగక్రియ కుంటు పడి దిగుబడి తగ్గిపోతుంది.
నియంత్రణ:
1. మొక్కజొన్న, జొన్న పంటలను పొలం గట్ల వెంబడి బోర్డు పంటలుగా పెంచాలి.
2. తొలిదశలో ఇన్ఫెక్షన్లు కనిపించినప్పుడు NSKE 5% పిచికారీ చేయాలని సిఫార్సు చేయబడింది.
3. ఎసిఫేట్ 1.5gr లేదా ప్రొఫెనోఫాస్ 2ml/ లీటరు నీటికి కలిపి పిచికారీ చేయాలి.
4. ఈ పురుగుల నివారణకు డైమిథోయేట్ 2మి.లీ/లీ లేదా స్టార్చ్ ద్రావణాన్ని పంటపై పిచికారీ చేయాలి.
5. ఎకరాకు 5 పసుపు రంగు జిగురు అట్టలను ఏర్పాటు చేసుకోవాలి.
Also Read: Pest Control Techniques: యాసంగి ఆరుతడి పంటలలో లద్దె పురుగులు యాజమాన్యం