NABARD: రైతు రుణమాఫీ సమస్య దేశంలోని ప్రధాన సమస్యలలో చేర్చబడింది. చాలా కాలంగా ప్రభుత్వాలు రైతు రుణమాఫీకి సంబంధించి ప్రకటనలు చేస్తూనే ఉన్నాయి. ఇప్పటి వరకు సాంప్రదాయ రూపంలో రైతుల రుణమాఫీకి సంబంధించి ప్రభుత్వాల నుండి ప్రకటనలు వింటూనే ఉన్నారు రైతులు. దీని అవసరంపై దేశంలో మేధోపరమైన చర్చలు కూడా జరుగుతున్నాయి. మరోవైపు నేషనల్ బ్యాంక్ ఫర్ అగ్రికల్చర్ అండ్ రూరల్ డెవలప్మెంట్ (నాబార్డ్) ఓ నివేదికను విడుదల చేసింది. ఇందులో నాబార్డ్ రైతుల రుణమాఫీకి సంబంధించిన ప్రకటనల సంప్రదాయాలు తిరస్కరించబడ్డాయి. నాబార్డు అధ్యయనం అనంతరం విడుదల చేసిన నివేదికలో రుణమాఫీ ప్రకటనలు రైతుల పరిస్థితిని మెరుగుపర్చడం లేదని, అయితే రైతులను మరింత అప్పులపాలు చేస్తున్నాయని పేర్కొంది.
ఇలాంటి ప్రకటనలు రైతులలో ఉద్దేశపూర్వకంగా రుణాలు చెల్లించని ధోరణిని పెంచుతాయని, నిజాయితీ గల రైతులు కూడా తిరిగి చెల్లించని అలవాటు ఉన్న రైతుల జాబితాలో చేరవచ్చని నాబార్డ్ తన నివేదికలో పేర్కొంది. దీని కారణంగా, ఈ రుణమాఫీ చక్రం కొనసాగుతుంది. రుణమాఫీకి సంబంధించి రైతుల తీరును అర్థం చేసుకోవడానికి పలు రాష్టాల నుంచి మొత్తం 3000 మంది రైతులతో నాబార్డ్ మాట్లాడింది. ఆ తర్వాత నాబార్డ్ ఈ నివేదికను విడుదల చేసింది.
నాబార్డ్ రైతులతో సంభాషించిన తరువాత చాలా మంది రైతులు సంస్థాగత వనరుల నుండి ఎక్కువ రుణాలు తీసుకుంటున్నట్లు గుర్తించింది. నివేదిక ప్రకారం రైతులు బ్యాంకులు లేదా ఇతర సంస్థల నుండి గరిష్టంగా 7.7 శాతం వడ్డీకి రుణాలు పొందుతారు, అయితే రైతులు సంస్థాగతేతర వనరుల నుండి రుణాలు తీసుకోవడానికి 9 నుండి 21 శాతం వడ్డీని చెల్లించాలి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో రైతులు సంస్థాగత వనరుల నుంచి ఎక్కువ రుణాలు తీసుకుంటారు. రైతులు వ్యవసాయానికి కాకుండా ఇతర అవసరాలకు వ్యవసాయ రుణాలను వినియోగిస్తున్నట్లు నాబార్డ్ తన అధ్యయనంలో గుర్తించింది. కిసాన్ క్రెడిట్ కార్డ్పై తీసుకున్న రుణాల మళ్లింపు జరిగిందని నాబార్డ్ అధ్యయనంలో తేలింది.