Livestock and poultry rearing in a two-step system : రెండంచెల విధానంలో జీవాలు మరియు కోళ్ల పెంపకం

డా. అత్తూరు కృష్ణమూర్తి, శాస్త్రవేత్త, కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం, యాగంటిపల్లి, నంద్యాల జిల్లా

భారతదేశంలో మాంసం వినియోగం పెరుగుతోంది మరియు పశువుల పెంపకం ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది. చిన్న సన్నకారు రైతులకు పౌల్ట్రీ, గొర్రెలు, మేకలు మరియు పాడి పరిశ్రమలు ఆర్థిక అభివృద్ధికి దోహదపడే ప్రధాన రంగాలు. ఏదేమైనా, పట్టణీకరణ మాంసం ఉత్పత్తులకు డిమాండ్ పెరగడానికి కారణమవుతుందని అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి.

న్యూఢిల్లీలోని ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసెర్చ్ సిఫార్సు ప్రకారం, తలసరి మాంసం వినియోగం సంవత్సరానికి 12 కిలోలు. కానీ ప్రస్తుతం లభ్యత కేవలం 5 కిలోలు మాత్రమే. మాంసం డిమాండ్ మరియు సరఫరాలో భారీ అంతరం కారణంగా మాంసం ధరలు ప్రతి సంవత్సరం పెరుగుతున్నాయి మరియు మటన్ కు స్థిరమైన మార్కెట్ ఉంది. మాంసం ఉత్పత్తుల ఉత్పత్తికి మరియు ఇతర అరబిక్ దేశాలకు ఎగుమతి చేయడానికి ఇవి పుష్కలంగా ఉన్నాయి.

గొర్రెల పెంపకం అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్ మరియు తెలంగాణా రాష్ట్రాల్లో వరుసగా 19 మరియు 17.6 మిలియన్లతో దేశంలోనే అత్యధిక గొర్రెల జనాభాను కలిగి ఉంది. మాంసం కోసం డిమాండ్ మరియు అధిక రాబడి కారణంగా గొర్రెలు మరియు మేకల పోషణ ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. భవిష్యత్తులో డిమాండ్ పెరగడాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, విద్యావంతులైన గ్రామీణ యువత దీనిని వ్యాపకంగా  ఎంచుకుంటున్నారు.

ప్రస్తుతం గొర్రెలు పెంచే విస్తృత పద్దతిలో గొర్రెల కాపరులు మరియు రైతులు ఎన్నో ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటున్నారు. కింది కారణాల వల్ల ప్రస్తుత విస్తృతమైన పెంపకం విధానం అంత లాభదాయకంగా లేదు.

• గడ్డి భూములు మరియు మేత ప్రాంతంలో తగ్గుదల

• గొర్రెలు మరియు మేకలు తరచుగా అనారోగ్యంతో బాధపడుతున్నాయి

• అంతర పరాన్న జీవుల బెడద చాలా ఎక్కువ

• గొర్రెపిల్లలలో మరణాల శాతం చాలా ఎక్కువ (దాదాపు 5౦ శాతం)

• పోషకాహార లోపాలవల్ల వల్ల బలహీనంగా బరువు పెరగడం

• ఎండ, వాన, చలి వంటి ప్రకృతి వైపరీత్యాలకు గురి అవడంవల్ల జీవాలపై అధిక ఒత్తిడి ఉంటుంది

విస్తృతమైన వ్యవస్థలో, ఉత్పాదకత 50-60% తక్కువగా ఉంటుంది. పై అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని సాంద్రపద్దతిలో గొర్రెల పెంపకం మరింత లాభదాయకం. సాంద్రపద్దతిలో సమతుల్య ఆహారం అందించడం, నియంత్రిత సంతానోత్పత్తి మరియు వివిధ అంటు వ్యాధులకు నివారణ చర్యలను అనుసరించడానికి అందిస్తుంది.

• ఈ నిర్వహణ వ్యవస్థకు ఎక్కువ శ్రమ మరియు అధిక పెట్టుబడి అవసరం.

• జీవాలపై నిశిత పర్యవేక్షణ.

• ఈ పద్ధతిలో పేడను ఒకే చోట సేకరించి మంచి ఎరువుగా వాడవచ్చు.

• తక్కువ స్థలంలో ఎక్కువ జీవాలను పెంచవచ్చు

• జీవాలపై ఒత్తిడి చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.

• జీవాలు పరిశుభ్రమైన మరియు వ్యాధి లేని జోన్‌లో పెరుగుతాయి.

• ఎక్కువ నాణ్యత గల మాంసాన్ని ఉత్పత్తి చేయవచ్చు

• జంతువులు వేడి నుండి రక్షించబడతాయి.

• జీవాలను దగ్గరగా పర్యవేక్షించడం వల్ల సరియిన సమయంలో చికిత్స చేయడానికి వీలవుతుంది

సాంద్ర పద్దతిలో జీవాలకు కావలసిన మేతను షెడ్డు లోపల ఉంచి అందించబడుతుంది. జీవాలకు షెడ్డు లోపల ఒక్కొక్క దానికి 10 చ. అ. స్థలాన్ని కేటాయించాలి. ఈ విధానంలో రాత్రిపూట మాత్రమే జీవాను షెడ్డులో ఉంచబడతాయి. పగటిపూట షెడ్డు బయట తిరగడానికి ఒక్కొక్క జీవానికి ౩౦ చ. అ. స్థలాన్ని కేటాయించాలి. ఐతే గొర్రెలను భూమి మీద కాకుండా 6-7 అడుగుల ఎత్తులో చెక్కలమీద గాని, ప్లాస్టిక్ ట్రే ల మీద కానీ ఉంచడం వల్ల చాలా వ్యాధులనుండి రక్షించడమే కాకుండా గొర్రెలకు స్వచ్ఛమైన గాలి లభిస్తుంది. అంతే కాకుండా సంవత్సరం పొడవునా తడి లేకుండా చేయవచ్చు. ఈ విధానంలో క్రింది భాగంలో కోళ్లను కూడా పెంచుకొనే అవకాశం ఉంది.

Also Read:ఆధునిక వ్యవసాయ పరికరాలు.!

రైతుల యొక్క పోషక, ఆర్థిక భద్రత మరియు ఉత్పత్తి వ్యవస్థ యొక్క స్థిరత్వం కోసం అవసరాల ఆధారిత మరియు ఆయా ప్రాంతాలకు అనుగుణంగా సమగ్ర వ్యవసాయ వ్యవస్థల నమూనాలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి.

సమీకృత పశువుల పెంపకం వ్యవస్థ లేదా డబుల్ లేయర్ పశువుల పెంపకంలో భూమి మరియు కూలీలను సమర్ధవంతంగా ఉపయోగించడం ద్వారా నిర్దిష్ట ప్రాంతంలో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పశువుల భాగాలు ఉంచబడతాయి.

• కోళ్ల పెంపకం కోసం ప్రత్యేక షెడ్‌ను నిర్మించాల్సిన అవసరం లేనందున తక్కువ మూలధన పెట్టుబడి అవసరం.

• కూలీల ఖర్చును తగ్గించవచ్చు

• అన్ని సీజన్లలో నేల పొడిగా ఉంటుంది మరియు అందువల్ల జీవాలలో బ్రోంకో-న్యుమోనియా సమస్యను నివారించవచ్చు.

• బాహ్య పరాన్న జీవుల బెడద తక్కువగా ఉంటుంది.

• ఈ విధానాన్ని అవలంబించడం ద్వారా వృద్ధి రేటును 30% మెరుగుపరచవచ్చు మరియు మరణాలను 2% కంటే తక్కువకు తగ్గించవచ్చు.

• పెరటి కోళ్ల పెంపకానికి షెడ్ కింద సహజమైన పెరటి వాతావరణాన్ని ఉపయోగించవచ్చు.

• కోళ్లు క్రింది భాగంలో ఉన్నప్పుడు అవి సహజమైన ఆహారాన్ని పొందే క్రమంలో  పొడిగా మార్చడం వల్ల అమ్మోనియా వాసన రాకుండా చేస్తుంది.

• కోళ్లు బహిరంగ ప్రదేశం నుండి సహజమైన ప్రొటీన్లను పొందవచ్చు మరియు అందువల్ల అదనపు దాణా ఖర్చు తగ్గించవచ్చు.

జీవాల పోషణ

సాంద్ర పద్దతిలో  గొర్రెలు & మేకల పెంపకానికి  100 గొర్రెలకు దాదాపు 1 ఎకరం భూమి అవసరం. గొర్రెలకు రోజుకు 4% ఎండు పదార్థం అవసరం (30 కిలోల గొర్రెలకు 1.2 కిలోల పొడి పదార్థం అవసరం). కాయజాతి ఎండు మేతలు మరియు పచ్చి మేతల ద్వారా జీవాలకు కావలసిన ఆహారాన్ని అందించవచ్చు.

సాంద్ర పద్దతి లేదా జీరో గ్రేజింగ్ విధానంలో మేతలో మెళకువలు:

• జీరో గ్రేజింగ్‌లో గొర్రెలు మరియు మేకలు స్వచ్ఛందంగా ఎంత పరిమాణంలో తిన్నా వాటినే తినడానికి అనుమతించాలి.

• శరీర బరువు ప్రకారం ప్రతి జంతువుకు రోజువారీ రేషన్‌ను లెక్కించడం అసాధ్యం కావున స్వచ్ఛందంగా తీసుకోవడం అవసరం మరియు బలవంతంగా ఆహారం ఇవ్వకూడదు

• జీవాలకు సంభందించి మేతలో ఎటువంటి కట్టుబాట్లు లేవు కానీ, ఏ ఫీడ్ అందించబడినా, అది సమతుల్యంగా ఉండాలి

• ఎండుమెతలను మాత్రమే తినిపించినట్లయితే, జంతువుల శారీరక మరియు శారీరక అవసరాలకు అనుగుణంగా లెగ్యూమ్స్ మరియు నాన్-లెగ్యూమ్స్ రెండింటినీ 3:1 లేదా 3:2 చొప్పున కలపాలి.

చిన్న మరియు సన్నకారు రైతులు, మహిళలు మరియు నిరుద్యోగ యువత రెండంచెల విధానంలో జీవాలు మరియు కోళ్లను పెంచడం ద్వారా సుస్థిరమైన ఆదాయాన్ని పొందవచ్చు. చాలా మంది యువత నేషనల్ లీవెస్టాక్ మిషన్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా 50 శాతం సబ్సిడీతో అనేక జీవాల యూనిట్లను ఏర్పాటు చేస్తున్నారు. రెండంచెల విధానాన్ని ఎంచుకోవడం ద్వారా తక్కువ వ్యయంతో ఎక్కువ లాభాలను ఆర్జించవచ్చు

Leave Your Comments