Farmers MSP: మహారాష్ట్రలోని దాదాపు 6 లక్షల మంది రైతులకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం షాకిచ్చింది. ఖరీఫ్ మార్కెటింగ్ సీజన్ 2021-22లో ఇక్కడి వరి పండించే రైతులకు కనీస మద్దతు ధరలపై బోనస్ లభించలేదు. కాగా గత కొన్నేళ్లుగా ఇక్కడి రైతులకు ఎంఎస్పీపై బోనస్ ఇస్తున్నారు. 2020 సంవత్సరంలో కూడా రైతులకు నిర్ణీత MSP కంటే క్వింటాల్కు రూ. 700 అదనపు ధర బోనస్గా ఇవ్వబడింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయంపై రైతుల్లో ఆగ్రహావేశాలు పెల్లుబుకుతున్నాయని. మార్చి 20 వరకు కేవలం 13.36 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల వరి ధాన్యాన్ని మాత్రమే సేకరించారు, ఇది గత రెండేళ్లలో అత్యల్పంగా ఉంది. ఇక్కడి రైతులకు మార్చి 13 వరకు వరి ఎంఎస్పి కింద రూ.2618 కోట్లు వచ్చింది, అయితే అది వారి ఉత్పత్తి వ్యయం కంటే తక్కువ.
ఎంఎస్పి పొందిన తర్వాత కూడా మహారాష్ట్ర రైతులకు వరి సాగు ఎందుకు నష్టదాయకమనేది ప్రశ్న. క్వింటాల్కు రూ. 700 నుండి 1000 వరకు ఎంఎస్పిపై బోనస్ ఎందుకు అవసరం?. వాస్తవానికి 2021-22కి వరి సగటు ఉత్పత్తి ధర క్వింటాల్కు రూ. 1293గా కేంద్ర ప్రభుత్వం పరిగణించింది. దానిపై 50% లాభాన్ని జోడించి దాని MSP రూ.1940 క్వింటాల్గా నిర్ణయించబడింది. మహారాష్ట్రలో వరి క్వింటాల్కు రూ.2971 వస్తుంది. ఇది దేశంలోనే అత్యధికం. వ్యవసాయ ఖర్చులు మరియు ధరల కమిషన్ స్వయంగా దీనిని ధృవీకరించింది. దీంతో ఇక్కడి రైతులకు బోనస్ రాకుంటే భారీగా నష్టపోవాల్సి వస్తుంది.
మహారాష్ట్ర రైతు నాయకుడు, మాజీ ఎమ్మెల్యే వామన్రావ్ చతాప్ మాట్లాడుతూ వరి ఎంఎస్పిపై క్వింటాల్కు కనీసం రూ.700 బోనస్ ఇవ్వాలని రైతులు డిమాండ్ చేశారు. కానీ ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు ఒక్క రూపాయి కూడా ఇవ్వలేదు. వరి ఉత్పత్తికి అయ్యే ఖర్చు ఎక్కువగా ఉన్నందున బోనస్ అడుగుతున్నాం. కొంకణ్లోని నాలుగు జిల్లాలు, విదర్భలోని ఐదు జిల్లాలు, నాసిక్లోని కొన్ని ప్రాంతాల్లో వరి సాగుచేస్తున్నట్లు తెలిపారు. భండారా, గోడియా, గడ్చిరోలి, చంద్రాపూర్, నాగ్పూర్లోని కొంత భాగం, రాయగడ, రత్నగిరి, సింధుదుర్గ్, పాల్ఘర్ రైతులు బోనస్ రాకపోవడంతో మోసపోయామని ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. మరోవైపు కొన్ని నెలల క్రితం మహారాష్ట్రకు చెందిన శివసేన ఎంపీ కృపాల్ తుమానే క్వింటాల్కు రూ.1000 బోనస్ ఇవ్వాలని డిమాండ్ చేశారు.
మహారాష్ట్రలో వరి ఉత్పత్తి చాలా ఖరీదైనప్పుడు, రైతులు దాని సాగును విడిచిపెట్టి మరో పంటను ఎందుకు వేయరు అనే ప్రశ్న ఎవరి మదిలోనైనా తలెత్తవచ్చు. ఇక్కడి రైతులు బలవంతంగా వరి సాగు చేస్తున్నారు. వరి ఉత్పత్తి ఎక్కువగా గిరిజనులు మరియు ఎక్కువ వర్షపాతం ఉన్న ప్రాంతాలలో జరుగుతోంది. ఆయా ప్రాంతాల్లో ఉల్లి, సోయాబీన్, పత్తి సాగు చేయలేని పరిస్థితి నెలకొంది. వరి ఉత్పాదకత కూడా తక్కువ. అయితే రానున్న కాలంలో బోనస్కు బదులు వరిసాగు చేసే రైతులకు విస్తీర్ణం ఆధారంగా గ్రాంట్ ఇచ్చే అంశాన్ని పరిశీలిస్తున్నారు. రైతులు పండించిన వరి ధాన్యాన్ని బట్టి వారికి ప్రభుత్వ సాయం అందజేస్తారు అని అన్నారు మహారాష్ట్ర వ్యవసాయ మంత్రి దాదాజీ భూసేతో.
ఖరీఫ్ మార్కెటింగ్ సీజన్ 2020-21లో మహారాష్ట్ర రైతులు వరిని విక్రయించడం ద్వారా మొత్తం రూ. 3547.32 కోట్లు పొందారు. వరి MMP రూపంలో అందిన అత్యధిక మొత్తం ఇదే. కాగా 2021-22లో ఇప్పటివరకు రూ.2618 కోట్లు మాత్రమే వచ్చాయి. మహారాష్ట్రలో, 2020-21లో, 6,24,292 మంది రైతులు వరి MSP ప్రయోజనం పొందారు. ప్రస్తుత సీజన్లో అంటే 2021-22 మార్చి 20 వరకు కేవలం 474855 మంది రైతులు మాత్రమే లబ్ది పొందారు. 2016-17 సంవత్సరంలో 149279 మంది రైతులు మాత్రమే కనీస మద్దతు ధరకు వరిని విక్రయించారు. ఇక్కడ మహారాష్ట్ర రైస్ సిటీగా పిలువబడే గోండియా జిల్లా రైతులు ఎక్కువగా వరిని విక్రయిస్తారు. 2020-21 సంవత్సరంలో ఇక్కడి రైతులు వరిని విక్రయించడం ద్వారా రూ.1346 కోట్లు పొందారు. దీని తర్వాత భండారా, గడ్చిలోరి మరియు చంద్రాపూర్ వస్తుంది
మహారాష్ట్రలో 2020-21లో, 34.47 లక్షల వరి ఉత్పత్తి చేయబడింది, ఇది 2019-20లో 28.97 లక్షల మెట్రిక్ టన్నులు. ఉత్పత్తి పెరగడానికి బోనస్ ప్రధాన కారణమని చెబుతున్నారు. 2021-22లో కూడా ఇక్కడ 34.55 లక్షల టన్నుల వరి ఉత్పత్తి అవుతుందని అంచనా. 2020-21లో రాష్ట్రంలో 19 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల వరిధాన్యాన్ని కొనుగోలు చేశారు. 2019-20లో 17.42 లక్షల టన్నులు, 2018-19లో 8.66 లక్షల మెట్రిక్ టన్నుల ప్రభుత్వ సేకరణ జరిగింది. అంతకుముందు 2016-17లో ఇది 4.61 లక్షల మెట్రిక్ టన్నులు మాత్రమే.